navarra.es
Castellano | Euskara | Français | English
Ezagutzera eman
85/2002 Foru Agindua, martxoaren 26koa, Hezkuntza eta Kultura kontseilariak emana, Nafarroako Foru Komunitateko lurraldean Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren etaparako Hezkuntza Jarduera Antolatua (H.J.A.) arautzen duena
85/2002 FORU AGINDUA, martxoaren 26koa, Hezkuntza eta Kultura kontseilariak emana, Nafarroako Foru Komunitateko lurraldean Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren etaparako Hezkuntza Jarduera Antolatua (H.J.A.) arautzen duena
(2002ko 50. NAOn argitaratutako testua, apirilaren 24an)
Atarikoa
Ikasketak Antolatu eta Hezkuntza Berriztatzeko Zerbitzuko zuzendariak Hezkuntza Jarduera Antolatua (H.J.A.) arautzearen aldeko txostena aurkeztu du Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrerako urriaren 3ko 1/1990 Legean araututako Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren etaparako.
Xedapen hau prestatzeko, kontutan eduki da abenduaren 16ko 2438/1994 Errege Dekretua, Erlijioaren irakaskuntza arautzen duena (1995.eko urtarrilaren 26ko "E.A.O."), haren 3.2 artikuluan ezarrita baitago erlijio irakaskuntza aukeratzen ez duten ikasleentzat ikastetxeek beste ikasketa jarduera batzuk antolatuko dituztela, irakaskuntza osagarri bezala, erlijio irakaskuntzaren ordutegi berarekin. Jarduera horiek, MECD-ek eta irakaskuntza arloko eskumen osoa duten Hezkuntza Administrazioek proposatuko dituztenak, gizarte eta kultur bizitzako zenbait alderdi, iraganekoak edo gaur egungoak, ezagutu eta aztertzen laguntzeko dira, hainbat literatura, plastika eta musika agerpen analizatu eta aztertuz, eta hezkuntza jarduera orok bezala, urriaren 3ko 1/1990 Lege Organikoan etapa bakoitzerako ezarritako helburuak bultzatuko dituzte. Beti ere, jarduera horiek ez dira gutxieneko irakaskuntzetan eta hezkuntza mailen curriculumean sartutako edukiei buruzkoak izanen.
Bestalde, abenduaren 16ko 2438/1994 Errege Dekretuko 3. artikuluko 3. atalean, ezartzen da Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako bi kurtsotan Ikasketa jarduera alternatiboek, irakaskuntza osagarriak diren partez, erlijio desberdinetako agerkari idatzizko, plastiko eta musikalak hartuko dituzte gaitzat, haien gertaera, pertsonaia eta sinbolo ardurakoenak ezagutzeko, eta bai aroz aro kontzeptu filosofikoetan eta kultural zer eragin izan duten jakiteko.
Halaber, aipatu Errege Dekretuko 3.4 artikuluan ezartzen denez,ikasketa jarduera alternatiboak derrigorrezkoak izanen dira erlijio irakaskuntza ez hartzea aukeratzen duten ikasleentzat eta ikasleen adinari egokituko zaizkio. Jarduera horiek ez dira ebaluatuko eta ez dira ikasleen espediente akademikoetan agertuko. Ikasle horientzat, ikastetxeek behar bezala antolatutako ikasketa jarduerak eskainiko dituzte erlijio irakasgaia irakasteko programaturik dagoen denboran.
Horrenbestez, Nafarroako Foru Komunitateko Gobernua eta Administrazioa arautzen dituen apirilaren 11ko 23/1983 Foru Legearen 36.2 b) artikuluan emandako ahalmenen ondorioz, agindu dut:
Lehena
Foru Agindu hau Nafarroako Foru Komunitateko lurraldean kokaturik egon eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza ematen duten ikastetxe publiko zein pribatuetan aplikatzea.
Bigarrena
Guraso edo tutoreek Erlijio eta Moral Katolikoa edo beste erlijio baten irakaskuntza ematea aukeratzen ez badute, ikasleek behar bezala antolatutako hezkuntza saioa edukiko dute aipatu irakaskuntzetarako programatutako denboran.
Hirugarrena
Aurreko puntuan aipatzen den hezkuntza saioa Hezkuntza Jarduera Antolatuko (H.J.A.) irakaskuntza izanen da. Ikastetxeek H.J.A.ko irakaskuntza garatuko dute, etapako curriculum proiektuan behar bezala planifikatu eta sartuta.
Laugarrena
Hezkuntza Jarduera Antolatuak ikasleen heldutasun pertsonal, sozial eta morala bultzatuko du, arian-arian gero eta arduratsuago eta beren kabuzago joka dezaten.
Bosgarrena
Hezkuntza Jarduera Antolatuaren edukiak "ikasleen garapen pertsonal eta sozialaren esparrukoak izanen dira" eta "erlijioei loturiko kultur alderdiei buruzkoak".
Irakaskuntza horien antolamendua erraztearren, eraskinean ageri dira haiei dagozkien edukiak.
Seigarrena
1.-Irakaskuntza horiek ez dira ebaluatuko eta ez dira ikasleen espediente akademikoetan agertuko, baina familiei igortzen zaien informazioan sartuko dira ikastetxean egindako beste edozein hezkuntza jarduera bezala.
2.-Dena den, Hezkuntza Jarduera Antolatua ematen duten irakasleak lan-taldekoak izanen dira eta ebaluazio saioetan hartuko dute parte ikasleen jarrerak ebaluatzerakoan, esparru horretan hartuko baitira kontutan, behar bezala, haien balorazioak.
Zazpigarrena
Filosofiako departamentu didaktikoaren eskumena izanen da Hezkuntza Jarduera Antolatuko edukiak garatzea eta, ahal dela, departamentu horretako irakasleek emanen dute.
Zortzigarrena
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako lehen zikloa ematen den Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan edo Haur eta Lehen Hezkuntzakoetan, ahal dela, Gizarte Zientzia, Geografia eta Historia arloko maisu-maistrek emanen dute Hezkuntza Jarduera Antolatua, horretarako irakastordurik badute. Dena den, ikastetxeari dagokion Bigarren Hezkuntzako institutuaren Filosofiako departamentu didaktikoaren eskumena izanen da aipatu jardueren programazio didaktikoa.
Xedapen Iragankor Bakarra. Ezarpen egutegia.
Foru Agindu honetan agintzen dena honela ezarriko da: 2002-2003 ikasturtean Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako 1. Eta 3. kurtsoetako curriculumari dagokiona aplikatuko da, eta 2003-2004 ikasturtean 2. eta 4.ei dagokiena.
Xedapen Indargabetzaile Bakarra
Indargabetzen da Hezkuntza eta Kultura kontseilariaren maiatzaren 23ko 269/1995 Foru Agindua, zeinak arautzen zuen Nafarroako Foru Komunitateko lurraldean Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren etaparako Hezkuntza Jarduera Antolatua (H.J.A.), Xedapen Iragankorrean ageri den ezarpen egutegiaren arabera.
Azken Xedapenetako Lehenbizikoa.-Ahalmena ematen zaio Hezkuntza zuzendari nagusiari Foru Agindu honetan xedatutakoa aplikatu eta garatzeko behar diren xedapen guztiak eman ditzan.
Azken Xedapenetako Bigarrena.-Foru Agindu hau eta haren eranskina helaraztea Pedagogi Berrikuntzako Zerbitzuari, kasketa eta Ikastetxeen Antolamendurako Zerbitzuari, Lanbide Heziketako Zerbitzuari eta Zerbitzuak Ikuskatzeko eta Ikuskapen Teknikorako Zerbitzuari, eta Hezkuntza Berriztapenaren Atalari, eta Ikasketen Antolamendurako Atalari eta Nafarroako Aldizkari Ofizialari, argitaratzeko.
Azken Xedapenetako Hirugarrena.-Foru Agindu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean hartuko du indarra.
ERANSKINA. Hezkuntza jarduera antolatuaren curriculuma Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza
Hezkuntza Jarduera Antolatua I
Garapen pertsonal eta soziala.
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren taxuak batera heltzen dio ikasleen bilakaera uneari, nabarmena baita orduan norberak bere identitatea deskubritu eta nola sendotzen den piskanaka. Hortaz, oso egokia izan daiteke garapen pertsonal eta sozialaren alderdiei ekitea etaparen lehen zikloan.
Garapen aldi honetan, nork bere burua ezagutu eta onartzea, inguruko lagunekin eta munduarekin piskanaka harreman helduago eta kritikoagoa edukitzea eragingarriak dira hezkuntza koordenatuetarako, horiek ondorioa baitute nork bere buruaz duen irudi positiboan, norberarekiko estima, efikazia eta konfiantzan eta norberaren esperientzia behar duen ikasketan.
Ikasketa antolatuak, norberaren ahaleginaren bitartez, ikaslearen gaitasunak garatzen lagundu behar du. Horien artean, aipatzekoak dira jokabide zibikoak hartzea eta pertsona bezala garapen integrala bultzatzen duten balore, ohitura eta bizimoduak hautatzea:lankidetza, berdintasuna, erantzukizun morala, elkartasuna, diskriminazio eza eta tolerantzia, besteak beste.
Horretarako, ikasleek aipatu gaitasunak garatzen dituzten zenbait eduki (kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak) ezagutzera hurbildu behar dute. Eduki horiek alderdi hauei buruzkoak izanen dira ziklo honetan:
-Ikasleen bilakaera unea: pubertaroa eta adoleszentzia, faseak eta ezaugarriak.
-Pertsonen bilakaeraren ikuspegi orokorra. Bilakaera une bakoitzeko (haurtzaroa, adoleszentzia, helduaroa, zahartzaroa...) ezaugarriak ulertzea.
-Ohiturak eta bizimoduak: erabakiak hartzea eta norberak bere bizitza proiektua egitea.
-Bilakaera pertsonalaren efikazia eta bozkarioa: motibazioa, ahalegintzeko gaitasuna eta borondate indarra. Norberaren erantzukizuna. Lankidetza eta taldeko lana. Taldeen arauak eta funtzionamendua.
-Elkarbizitza eta giza harremanak: lagundu eta zailtzen duten faktoreak. Ikasleen esparruak: familia, ikaskideak eta lagunak, elkarteak, e.a.
Hezkuntza Jarduera Antolatua II
Erlijioei loturiko kultur alderdiak.
Giza sorkuntzaren ekarpena eta haren islada objetiboa den aldetik, kultura da gizon-emakumeek eta errealitateak elkar topo egiteko esparrua eta ildo historikoa. Topaketa horretara hurbiltzeak aukera eman dezake gizadiak denboran zehar egin dituen galdera sakonak eta bizi dituen tradizio ezberdinak ezagutu eta baloratzeko.
Giza izpiritua kultur espresioetan isladatzea gizatasuna bera ezagutzera hurbiltzeko modu zorrotza da. Egintza erlijiosoa, kulturaren espresioa eta, hein batean, haren erroetako bat den aldetik, historian zehar tradizio ezberdinen bitartez azaltzen da,baita herri ezberdinen bitartez ere, bere ezaugarri bereziekin eta alderdi berdinekin aldi berean. Tradizio erlijioso horiek bizitza eta errealitatea ulertzeko modu ezberdinak sortu dituzte eta egungo zibilizazioen ondare historikoan aurki daitezke, baita bizirik ere.
Etaparen lehen zikloan, Hezkuntza Jarduera Antolatuaren (H.J.A.)helburuetako bat da ikasleak fenomeno erlijiosoarekin zerikusia duten zenbait kultur alderdi eta erlijio eta herri ezberdinetan nola gauzatu diren ezagutzera hurbiltzea.
Jarduera horiek, ikasleen adinari, motibazio eta interesei egokituak, ikasleak inguruneko erlijiotasunaren agerpenekin loturiko kulturaren egintza, pertsonaje eta sinbolo aipagarrienetara hurbiltzea bilatuko dute. Hortik aitzina, historian eragina izan eta gauzak ikusteko eta esperientziari esanahia emateko modu bat adierazten duten beste kultura eta erlijioetara hurbilduko dira.
Elkartasuna, lankidetza, erantzukizuna, inor baztertzen ez duen jokabidea eta norberaren zein besteren ondasunen balorazioa indartzeko, Hezkuntza Jarduera Antolatua ondoko alderdiei loturiko kontzeptu, prozedura eta jarrerak dituzten edukiei buruzkoa izanen da:
-Ingurune hurbileko erlijioen kultur agerpenak: ohiturak, folklorea, pintura, musika, eskultura, arkitektura, e.a. Kultur ondasunak eta jendearen sinesmen eta hautuekiko begirunea.
-Erlijioak eta mundu mitikoa kultura greko- latindarretan.
-Ekialdeko erlijioak: hinduismoa, budismoa, sintoismoa. Kultur ekarpenak.
-Monoteismoak: judaismoa, islamismoa eta kristautasuna. Kultur ekarpenak.
Hezkuntza Jarduera Antolatua III
Garapen pertsonal eta soziala.
Bigarren ziklo honetan ikasleen garapen pertsonal eta sozialean eragina duten gaitasunak indartzen jarraituko da, aurreko zikloan landu baitziren, eta arrazonamendu abstraktoko ohitura eta formak azaldu eta eskuratzearekin zerikusia duten alderdietan eginen da indarra.
Gaitasun razional horiek azaldu eta piskanaka sendotzearekin errealitatea modu kritikoago eta sakonagoz ikusteko aukera ematen da, informazio iturri eta baliabideen aurrean gogoeta egin eta norberaren jarrerak aztertzeko aukera eskaintzen da, eta bide ematen du argudio logikoak zorrotz erabili eta mezuen egia bereizteko komunikabideen mundu nahasian.
Horretarako, pentsamendu logiko, razional, kritiko eta sortzailearen oinarria diren gaitasunak garatzeko edukietara (kontzeptuak, prozedurak eta jarrerak) hurbildu behar dira ikasleak. Eduki horiek alderdi hauei buruzkoak izanen dira ziklo honetan:
-Jakinduria, ezagutza eta informazioa: informazioaren iturriak eta tratamendua, haren elaborazioa eta ezagupenak eskuratu eta barneratzea. Pertsonaren garapena eta jakinduria.
-Esperientzia, arrazoia eta sinesmena, giza jakintzaren moduak. Aurreiritziak eta usteak. Zorroztasuna norberaren pentsamendua adierazterakoan.
-Ezagutza zientifikoa eta haren metodoak.
-Frogapen logikoa eta arrazonamendu deduktiboa; argudiatzea. Egia, sinesgarritasuna, ziurtasuna eta begi bistakoa izatea.
-Komunikazio prozesuak eta masen komunikazioa. Informazioa eta haren itxuraldaketa: mezuak eta publizitatearen baliabideak.
-Informazio eta publizitate itxuraldatuen presioei aurre egiteko estrategiak.
Hezkuntza Jarduera Antolatua IV
Erlijioei loturiko kultur alderdiak.
Etaparen bigarren zikloan fenomeno erlijiosoari loturiko kultur alderdiak ezagutzen jarraitu eta sakonduko da.
Alderdi horiek kontutan hartuta, ikasleen gaitasunek goia jo dezaten lagunduko duten giza jarrera eta baloreen azterketa, gogoeta eta garapena bultzatu gogo da. Besteekin harremanak izatea, jarrera lagunkoi, argi eta tolerantez, era guztietako diskriminazioei uko eginez taldeko jardueretan parte hartzea, ahaztezineko hezkuntza helburua da. Hori nabarmen bultzatu daiteke norberaren eta besteen arte eta kultur ondasunak ezagutu, baloratu eta ezagutzearekin eta gure nahiz beste herri eta garaietako tradizio eta kultur ondarearen sinesmen, jarrera eta oinarrizko balioez jabetzearekin, horrek haien balorazio kritikoa baitakar eta pertsonen duintasunaren alde egindako ekarpenak onartzea.
Errealitatearen edo gizakiaren gaineko ikuspegi erlijiosoa edo zientziena, elkarrizketara eta haien ikusmoldeak kontutan hartzera egindako gonbita da. Arteak gizadiaren irudia dira, bere jarrerena eta munduan duen tokiarena, hura ikusi ala ez, eta aztertzeko esparru joria osatzen dute. Haietan adierazten dira erro erlijiosoko balore, mezu eta gogoetak giza izaeraren gainean.
Ikasleek ziklo honetan garatu duten pentsamendu logiko eta razionalaren bidez gauza dira egintza erlijiosoa aztertzen hasi eta ikuspegi orokorra lortzeko sinesmenen arteko erlazioari buruz, haien kultur agerpenei buruz eta herrien bizitzaren zenbait esparrutan duten eraginaren gainean.
Ezagupen horien bitartez gaitasun orokorren jabe eginen dira beste kultura batzuk onartu eta baloratzeko, bestela pentsatu eta sinesten dutenak errespetatu eta ulertzeko; halaber, beste balore batzuk ezagutu ahalko dituzte nork bere baloreen eskala osatzeko lagungarri izanen dituztenak.
Horretarako proposatzen dira kontzeptu, prozedura eta jarrera sail batzuk kultur esparru hauen inguruan:
-Egintza erlijiosoa eta esperientzia erlijiosoa. Giza erlijiotasuna, gizakiaren galderekiko erantzun gisa. Sakratuzkoa eta profanoa.
-Esperientzia erlijiosoaren kultur adierazpena. Kultura eta erlijioa.
-Errealitatearen ikuspegi zientifikoa eta erlijiosoa. Berezitasunak eta elkarrizketaren esparruak.
-Erlijio hedatuenak. Ezaugarri historiko, geografiko eta kulturalak. Haiek beraiengan ikusten dituzten elementu berdin eta ezberdinak.
-Erlijio hedatuenen ekarpenak gizakiaren ezagutza eta balorazioan.
