GAN-NIK sozietate publikoko Arrain-kudeaketaren arloak egindako ikerketa baten arabera, Bidasoa ibaiko izokinen egungo populazioaren egoera kritikoa da.
Egindako birpopulaketak gorabehera, izokinen populazioak larriki behera egiten jarraitzen du. Azken bi urteetan Bidasoaren arroan gora egin duten ugaltzaileen eta, bereziki, emeen kopurua oso txikia da, eta, ondorioz, arroan sortuko diren arrautzen kopuru potentziala Kontserbazio Muga Kritikoaren oso azpitik dago (muga horren azpitik, milioi batekoa, populazioa desager daiteke), eta, ondorioz, gaur egun biztanleriaren iraunkortasuna arriskuan dago.

Bi urtez, kolapsoa eragin dezaketen faktore negatiboek bat egin dute:

• Ugaltzaileen eskasia handiak.
• Zenbait ingurumen-baldintza negatibok: prezipitazio baxuak eta uraren tenperatura altuak agorraldian, arrainkumeen biziraupena mugatzen dutenak.

GAN-NIKen txostenaren arabera, espeziea Bidasoan Kontserbazio Muga Kritikoaren azpitik dago duela 26 urtetik, eta muga horretatik gora 2011., 2012. eta 2014. urteetan baino ez da egon. Baldintza horietan, izokin-populazioa oraindik ez bada kolapsatu Bidasoa ibaian, Nafarroako Gobernuak Oronoz-Mugairiko arrain-haztegian urtero egiten dituen birpopulaketei esker da, izan ere, artifizialki eusten baitiote izokinen populazioari. Aitzitik, 2014an populazioa beherakada fase batean sartu zen, 2018an txarrera egin zuena, azken urteetako klima-egoera txarraren ondorioz: oso euri gutxi eta tenperatura altuak.

2021ean Bidasoan gora egin zuen ugaltzaileen kopurua oso txikia izan zen: bizirik iraun zuten 59 emek bakarrik, eta 440.000 arrautza ekoiztu zituzten, kontserbazio-muga kritikoaren (milioi bat) oso azpitik. Gainera, urte horretako baldintza hidrologikoak oso negatiboak izan ziren arrautzen eta arrainkumeen biziraupenerako; ugaltze-garaian uholde handiak izan ziren Bidasoaren arroan, eta agorraldi handia (emari baxuak eta tenperatura altuak), kohortearen biziraupena zalantzan jarri zutenak.

Baina 2022. urtean ugaltzaileen kopurua are txikiagoa izan da, bizirik iraun duten 16 emerekin, eta litekeena da 110.000 arrautza inguru ekoiztea, berriz ere maila kritikoaren oso azpitik. Kopuru hori txikiena izan da 80ko hamarkadatik, Nafarroako Gobernuak espeziea berreskuratzeko lanei ekin zienetik. Ibaian hain eme gutxi daudenez, ezin izan dira arrain-haztegira eraman hurrengo urtean birpopulatuko diren arrainkumeak ekoizteko behar diren emeak. Beraz, datorren urtean arrain-haztegiak ekarpen txikia egingo dio espeziea berreskuratzeari.

Halaber, txostenak adierazten duenez, arrantzak bi urte hauetan arrautzen ekoizpenean izan duen eraginak egoera larriagotu du. Arrantzaleek arrain-haztegian ugaltzeko eman zituzten emeak kenduta, 2021eko denboraldian 20 eme arrantzatu ziren guztira, eta litekeena da 178.000 arrautza ekoiztu izana; 2022an, berriz, 15 eme arrantzatu dira, eta 142.000 arrautza ekoitzi dituzte. Hau da, bi urte hauetan arrantzak 320.000 arrautza baino gehiago kendu ditu ibaitik. Aitzitik, arrain-haztegian 69.000 arrautza ekoiztu ziren 2021ean, eta 58.000 arrautza inguru aurreikusi dira 2022an (127.000 arrautza guztira); beraz, arrain-haztegiko arrautzen ekoizpena ez da gai izan arrantzak eragindako arrautzen galera konpentsatzeko.