Exposición temporal

Gastronomía medieval

El libro de sent soví y la cocina en los siglos XIV y XV

Pieza expuesta nº 2594

La muestra se expone en el Centro Cultural La Nau de la Universitat de València desde el 4 de febrero al 4 de mayo de 2025

En los últimos siglos de la Edad Media se produjo en toda Europa occidental una auténtica fiebre por la gastronomía, por disfrutar de formas nuevas e insólitas de los placeres del gusto. En la Península Ibérica el manuscrito más antiguo conteniendo uno de estos recetarios es el Llibre de Sent Soví que contiene 72 recetas que están en la base remota de nuestra cultura culinaria.

Web de la exposición

Barkillero Pieza zbk 2594

Erakusketaren komisarioa Juan Vicente García-Marsilla Erdi Aroko Historiako katedraduna izango da, eta bertan Espainiako Erdi Aroko gastronomiaren hainbat alderdi jorratuko dira.

Barkilloak egiteko xafla

Beste izen batzuk:
Olatak egiteko plantxa, niebleroa, barkilleroa.

Deskribapena:

Burdinazko tresna, iltze edo ardatz batek trabatutako lerro uhinduko bi beso paraleloz osatua. Horietako batek presioa egiteko eta lotzeko argola du. Beste aldean, bi xafla biribil ditu, obleei forma emateko. Zurtoin bidez artikulatutako bi zati ditu, kurrika edo pintza bat osatuz. Biek forma bera dute: helduleku edo beso luze bat, sekzio oktogonalekoa, muturretako batean zirkulu batean amaitzen dena (plantxa edo balba), barne-aurpegi lau batekin. Besoek hiru kurba leun dituzte erdiko atalean. Batek burdinazko eraztun obal bat dauka finkatuta.

Piezaren luzera osoa 78,54 zm-koa da. Plantxek 16,5 zm-ko diametroa dute eta 4,6 k-ko pisua.

Oharrak:

Balba batek Aragoiko eta Aragoi-Siziliako armak daramatza armarri koroatu batean; besteak, berriz, Aragoikoak kasket batez tinbratuta eta Aragoiko errege-etxeko hegodun herensugearen gailurrarekin.

Erabilera-funtzioa:

Olatak edo barkilloak egiteko moldea.

Objektuaren historia:

Balbetan irudikatutako elementu enblematikoengatik, pieza XV. mendearen bigarren erdialdean datatu daiteke, mende horren bigarren erdiko Aragoiko errege-etxeko monarkaren batena izan behar izan baitzuen.
Mikel Ramosek proposatu zuen pieza Nafarroako eta Aragoiko Joan II .ari egoztea, armarriak eta bestiarioak aztertu ondoren. 1458 inguruan fabrikazio-data onargarria aurkeztu zuen, erregearen tronurako igoera zela eta.

Ontzitxoak oso ezagunak ziren, eta errege eta jaun handien mahaietan kontsumitzen ziren, burgesen mahaietan, eta kaleetan saltzen ziren. Erdi Aroko albisteak ugariak dira. Pieza horren helburua erregearen presentzia eta botere-erakustaldia erakustea izango zen.

Piezaren historia:

Javier Beunzak emandako pieza, Aragoirekin muga egiten duen Zangozako eremutik etor daiteke.

Bibliografia:

RAMOS AGUIRRE, M., "Un barquillero gótico con armerías en el Museo Etnográfico de Navarra", Principe de Viana, 1996, 207 zk., 61-79 or.

Tratamenduak

1) Garbiketa

a) Kanpoko elementuak ezabatzea

Metodologia: erretiratze mekanikoa

Produktua/ekipoa: doitasuneko eta minitornoko eskuzko erreminta, zuntz naturaleko eskuila-buruekin


	Eskuzko erreminta bidezko pintura ezabatzea

b) Korrosioa

Metodologia: erretiratze mekanikoa

Produktua/ekipoa: minitornoa zuntz naturaleko eskuila-buruekin

2) Korrosioaren inhibizioa

Metodologia: produktu inhibitzailearen inpregnazioa. Hainbat aplikazio.

Produktua/ekipoa: azido tanikoa alkoholean ( % 4)

3) Metalaren babesa


Korrosioa kentzea minitornoarekin	Korrosioa kentzea minitornoarekin


	Korrosioaren inhibitzailea aplikatzea

Encerado

Metodología: impregnación con paño

Producto / equipo: cera Cosmolloid


	Argizaria ematea

3) Metalaren babesa

a) Bernizatzea

Metodologia: brotxaz bustitzea. Hainbat aplikazio.

Produktua/ekipoa: Incral 44, CTS

b) Argizaria ematea

Metodologia: oihalez bustitzea

Produktua/ekipoa: Cera Cosmolloid

Prentsako erreferentziak:

Valentziako Unibertsitateak Espainiako gastronomia liburu zaharrenaren 700. urteurrena ospatzeko erakusketa inauguratu du

Universitat de Valènciak "ERDI AROKO GASTRONOMIA. El Llibre de Sent Soví y la cocina en los siglos XIV y XV "liburuak lehen aldiz erakusten dio publikoari Espainian gordetzen den sukaldaritzako errezeta-libururik zaharrena, Sent Sovíren liburua, valentzieraz idatzitako gastronomia-errezeta-liburua eta UVko Liburutegi Historikoa gordetzen duena. Maria Vicenta Mestre Valentziako Unibertsitateko errektoreak inauguratu zuen erakusketa otsailaren 20an, ostegunean.

"Sent Soví", Unibertsitateko Liburutegi Historikoan zaintzen da, eta alearen digitalizazioa doan kontsulta daiteke Roderic estekan.

Prentsako azalpenari buruzko erreferentziak:

Erakusketaren bideoak:

Enbalajea

Garraiorako objektuaren diseinuak eta enbalajeak UNE-EN 15496 araua hartuko dute erreferentziatzat. Kultura-ondarearen kontserbazioa. Garraiorako enbalaje-printzipioak.

Enbalajeak hiru babes-maila bete beharko ditu:

• 1. babes-maila. Kanpo-babes zurruna

Enbalajearen egitura orokorrak erresistentea izan behar du inpaktuekiko, eta ez du deformaziorik onartu behar.

• 2. babes-maila. Talkak eta bibrazioak moteltzea

Manipulazio eta lekualdatze orok bibrazio batzuk transmititzen dizkio piezari, eta horrek piezaren kontserbazioa arriskuan jar dezake.

• 3. babes-maila. Ingurumen-isolamendua

Objektu historiko-artistikoek tenperaturaren eta hezetasunaren egonkortasuna behar dute.

Pieza enpresa espezializatu batek lekualdatzen du.

Piezak garraiatzeko eta jartzeko, beharrezkoa da museoetako langileek gainbegiratzea, eta teknikariek egiten dute, erakusketa-diskurtsoa eta erakusketaren plan museografikoa kontuan hartuta.

Erakusketa aretoko irudiak.


Erakusketa muntatzen den bitartean	Erakusketa muntatzen den bitartean

Erakusketaren webguneko irudiak.

Nafarroako Museo Etnologikoak Erdi Aroko gastronomiari buruzko erakusketa batean parte hartu du Valentzian.

Julio Caro Baroja Nafarroako Museo Etnologikoak Erdi Aroko gastronomia. El Llibre de Sent Soví i la cuina als segles XIV i XV ", Valentziako Unibertsitateko Kultura eta Gizarte Errektoreordetzak antolatua, bere bildumako pieza baten maileguarekin. Erakusketa-proiektu hau, Juan Vicente García Marsillak komisariatua, Unibertsitateko La Nau Kultur Etxean (Akademia aretoan) izango da, 2025eko otsailaren 12tik maiatzaren 4ra bitartean.

"Julio Caro Baroja" Nafarroako Museo Etnologikoak mailegatutako pieza Erdi Aroko xafla bat da, aldi gotikoko ontzitxoak egiteko, XV. mendeko bigarren erdialdean datatua. Pieza, jatorriz, Aragoirekin muga egiten duen Zangoza inguruko tailer lokal batekoa da. Barnean, ikur heraldiko grabatuak ditu, Aragoiko errege-etxearekin identifikatzen dutenak, eta, ziurrenik, Nafarroako Joan II .a erregearekin. Sukaldeko tresna mota hau, ontziteria, nieblero, hostiario edo olatarako plantxa ere deitua, oso ezaguna izan zen Erdi Aroan.

Pieza hau Mikel Ramos Aguirre historialari eta arkeologoak aztertu eta argitaratu zuen Príncipe de Viana aldizkariaren 207. zenbakian, 1996an. Argitalpen hau Museo Etnologikoaren webgunean kontsulta daiteke.

Erakusketaren katalogo arrazoitua argitaratuko da, erakusketaren bidez garatutako eta erakutsitako ikerketa jasoko duena. Halaber, erakusketarekin zerikusia duten jarduera publikoen egutegia ezarriko da, eta proiektuaren berariazko hezkuntza-proposamena garatuko da.

Exposición temporal - Gastronomía medieval - MEN