Bilduma - Karlismoaren Museoa
Bilduma
online katalogoa
Prado Hedatua
Prado Museoko obrak, Karlismoaren Museoari utzitakoak, "Prado Hedatua" programaren barruan
Museoaren Gidaliburua
Eskuorria
Hauek dira Karlismoaren Museoko bilduma osatzen duten pieza batzuk:
1833 inguruan. Nafarroako Jauregiko Gordailua.
Isabel II. Neskaren erretratua
Luis de la Cruz y Ríos margolariak egin zuen, ganbera-pintorea, erregina txikia tronuratuta irudikatzen du, zetazko soineko zuriarekin, urrezko lore-motiboekin eta Carlos III.aren banda eta gurutzearekin. Esku batean, aginte-bengala eusten du, eta, bestea urre-kolorezko errege-armekiko mantu gorriaren erbinude zuri-forruaren gainean dago. Errege itxura, eta aurpegierak, orrazkerak eta apaingarriek ematen dioten seriotasuna izan arren, haur erretratu zaindua eta xehetasun saiatua antzematen da, miniaturagile ospetsu bati dagokiona.
1820ko hamarkada. Pradoko Museoko gordailua
Karlos Maria Isidro infantearen erretratua
Vicente López margolariak (1772- 1850) egin zuen, eta Fernando VII.a erregearen anaia irudikatzen du, Espainiako infante moduan. Alderdi absolutistak Espainiako tronurako alternatibatzat jo zuen Karlos Maria Isidro (1788-1855) 1820ko hamarkadatik aurrera. Isabel II.a jaiotzeak eta Berrespen Pragmatikoa promulgatzeak –Lege Salikoa indargabetu zuen, haren arabera tronura gizonen ondorengotza-lineako kideak baino ezin baitziren iritsi– matxinada ekarri zuten berekin, erregea hiltzean lehen karlistaldia hasi zuena.
1833. Alderdi Karlistaren gordailua
Karlos V.aren Armadaren Jeneral Gorenaren Bandera edo Errege-estandartea
Estandarte edo zutoihal hau, karlismorako esanahi handikoa dena, 1833ko kanpainaren hasieran brodatu zuen Bragantzako Maria Frantziskak (1800-1834), Borboiko Karlos Maria Isidroren lehen emazteak. 1835ean Jeneral Gorenaren tituluarekin erregegaiak adierazia, lehen karlistaldiaren ondoren, Bragantzako Maria Teresak (1793-1874), Beirako printzesak, bigarren emazteak, berreskuratu egin zuen, zaindu eta Karlos VII.ari eman zion 1872-1876ko gerran. Errege horrek “Zaldizko Guardien Errege Gorputzari” eskaini zion.
1886. Karlismoaren Museoko bilduma
Lakarko karga
Enrique Estevan y Vicentek sinatua (1849-1927), antza denez Karlos VII.aren aginduz (1848- 1909), Lakarko guduaren eszena bat irudikatzen du, 1875eko otsailaren 3an gertatu zena. Hain zuzen, oste karlistek armada liberalekoak ezustean harrapatu zituzten, Alfontso XII.a bera buru zutela, eta atxilo hartzeko zorian egon zen. Estevan y Vicente kausa karlistaren aldekoa zen, eta Karlos VII.aren beraren erretratua egin zuen 1880an. Margolan hori ere museoan dago ikusgai, eta bai “Attila” motako uniformeko jaka ere, erregegaiak aipatutako gudu horretan jantzi zuena.
1880. Alderdi Karlistaren gordailua
Karlos Borboikoa eta Austria-Esteren erretratua
Enrique Estevan y Vicente margolariak egin zuen, Tuterako Zirkulu Karlistatik dator. Erregegai karlistak kapitain jeneralaren uniformea janzten du, Urrezko Toisoia, Carlos III.a eta San Fernandoren ordenetako gurutze handiak, eta Jurramendi, Somorrostro eta Karlos VII.aren dominak ikus daitezkeen pasatzaile bat. Bere jakan, Calatrava, Alcántara, Montesa eta Santiagoren ordenetako gurutze gainjarriak brodatuak daude. Esku batekin, mugimenduaren ikurra den txapel gorri bati eusten dio; bestea, berriz, ezpataren heldulekuaren gainean dago, lis-formako esku-basesarekin.
1952. Nafarroako Jauregiko gordailua
Borboi-Parmako Margaritaren erretratua
César Muñoz Solak Nafarroako Foru Aldundiaren jauregirako margotua, aipatu dugun erregegaiaren erretratuaren kopia batekin parekatzen du. Margarita zuriz jantzita dago zeruko ukituekin eta barazki brodatuak ditu, eta eskularruak jantzita dituen eskuekin abaniko aberats apaindu bati eusten dio. Karlos III .aren banda du, mantelina eta koroa, larruzko geruza urdin batekin. Konposizioak, argazki batean inspiratua, bere irudi beatifikoa azpimarratzen du, nahiz eta Iratxeko monasterioak eta Jurramendiko siluetak, gortinajearen ondoren ikusten direnak, azken gerra karlistaldian izan zuen jarduera eta ongintzaren sustapena aipatzen duten.
1860 aldera. Alderdi Karlistaren gordailua
Pontifi ze-zuaboaren uniformea
Borboiko Alfontso Karlosena (1849-1936) izan zen, Karlos VII.aren anaiarena. Zehazki, karlismoaren lidergoa izan zuen 1931 eta 1936 artean. Zuaboen gorputzeko kide gisa, Pontifi ze Estatuen defentsan parte hartu zuen 1860an, eta, gero, gorputz militar hori oste karlistetan sartu zuen 1872-1876ko gerran. Zuaboen jatorria Aljeriaren konkistan dago, 1830ean. Hain zuzen, Frantziako armadaren barnean gelditu ziren, infanteriako gorputz moduan.
1936-1939. Jaureguízar Fundazioaren gordailua
Erreketeen ofizialaren uniformea
Renato Sáez Bermejorena izan zen, Oriamendi tertzioko komandantearena. Alkandoran, Elkarte Tradizionalista Karlistaren ikurra du, mailaren intsignia bat, Bihotz Sakratuaren irudia eta Detente, bala idazkuna duen oihal-ebakina, eta Nafarroako Armadaren 61. dibisioaren ikurra. Oro har, erreketearen militaritxurako irudiaren eta unibertso ideologiko eta deboziozko bereziaren laburpena da.
1957. Karlismoaren Museoko bilduma. Ramón Massóren donazioa
Karlos Hugoren aurkezpena Montejurran
Ignacio Ipiña Azcunagaren lanak (1932-2010), Karlos Hugo Borboi-Parmakoaren (1930-2010) aurkezpena erakusten du, Jabier Borboi-Parmakoaren semearena (1889-1977), Montejurrako gailurrean, 1957ko maiatzaren 5ean. Estilo zirriborratua duela, Karlos Hugoren eta haren arreben inguruko jendetza-irudipena erreproduzitzen du, Kristo Beltzaren haitzuloaren aurrean.
1936-1939. Karlismoaren Museoaren Bilduma
Bizkaiko Fronte eta Ospitaleetara Laguntzeko kanpainako meza-maleta
Erlijioaren defentsa izan zen Espainiako gerra zibilean erreketeak bultzatu zituen motibazio nagusietako bat. Bertan, kanpaina-meza bezalako praktiken bidez adierazi zen, zeinarekin soldadu karlistak indarberritu egiten ziren. Gudu-zelaian bertan mezak eskaintzeko, kapilauek maletatxoak izan zituzten, liturgia-ostilamenduz eta arara sagaratuaz hornituak. Fronteei eta Ospitaleei Laguntzeko emakumeen unitateek, esaterako, soldaduen moralerako hain garrantzitsuak ziren material horiek erraztu zituzten.
1911. Íñigo Pérez de Rada Cavanilles-en gordailua
Jaime Borboikoaren erretratua
Hermann Torgglerrek erretratatua, Karlos Borboikoa eta Austria-Este erregegaiaren semea eserita agertzen da, uniforme militarra jantzita, sable bat hanken artean duela, eta bularraldean pasatzaile bat erakusten du, meritu militarrak erakusten dituzten dominekin. Formazio militarrarekin Austrian, Jaime Borboikoa Grodnoko Husarren Guardia Inperialaren Erregimentuko kide izan zen, Nikolas II.a tsarraren aginduetara, zenbait gerra-ekintzatan parte hartuz, hala nola Boxerren aurkako espedizioan edo Errusia-Japoniar gerran, eta bere aitaren oinordekoa izan zen karlismoaren buruzagitzan.
XIX. mendearen lehen herena. Karlismoaren Museoko bilduma
Zalditeria arineko sablea
Francisco Espoz y Minarena izan zen (1781-1836). Espoz y Mina armada-buru izan zen Independentzia Gerran, Fernando VII.aren (1784-1833) erregimenari aurka egin zion eta, hala ere, Isabel II.aren (1830-1904) tronuaren defentsan karlisten kontra borrokatu ziren osteen buru izan zen. Ezpata hau pertsonaiaren izaera militarraren sinboloa da, pertsona askok aberriaren eta idealen defentsa egiteko armak hartzeko landa-eremuan eguneroko zereginak alde batera utzi zituzten testuinguru batean.
1937. Karlismoaren Museoaren Bilduma
José María Huarteren erretratua
Ignacio Zuloagak margotua, erretratuak José María Huarte Jáuregui Zarauzko plazako komandante buru gisa irudikatzen du. Kargu hori Espainiako gerra zibilean bete zuen. Nafarroako kulturari lotuta, pintorea defendatu zuen Fronte Popularra begiko izateaz eta ekonomikoki babesteaz bere aurka egindako salaketetatik. Eskerrak emateko, Zuloagak Huarteri erreketeen ofizialen uniformea jantzita irudikatzen duen pintura hau oparitu zion, mahai baten aurrean eserita, bere erudizioari eta agintari militarrari buruzko objektuekin, Maltako Ordenaren gurutzea nabarmenduz.