PFEZa ordaintzetik salbuesten dira errenta hauek:
 

• Gizarte Segurantzaren pentsioak edo ezintasun iraunkor absolutuaren edo baliaezintasun handiaren ondorioz ordezkatzen duten erakundeak. Halaber, Gizarte Segurantzako araubide berezian sartuta ez dauden eta antzeko egoeran dauden profesionalei aitortutako prestazioak. 
• Administrazio publikoek desgaitasunagatik edo baliaezintasunagatik aitortutako pentsioak, baldin eta gorputz-urritasunaren edo urritasun psikikoaren mailak edozein lanpostu betetzeko erabateko ezintasun iraunkorra edo baliaezintasun handia badakar.
• Gizarte Segurantzak langilearen kargura desgaitutako seme edo alabagatik ordaindutako familia-prestazioak, bai eta herri-administrazioetako langile aktiboentzat zein pasiboentzat ezarritako seme-alaba desgaituagatiko familia-laguntza ere.
• Era berean, edozein lan egiteko ezgaituta dauden pentsioak eta zurztasun-hartzeko pasiboak (hau da, 21 urtetik beherako eskubide pasiboen titularraren seme-alabak, bai eta adin hori bete aurretik edo titularra hil aurretik edozein lan egiteko ezgaituta daudenak ere), Gizarte Segurantzaren araubide publikoetatik eta zurztasun-egoeragatiko klase pasiboetatik eta gainerako prestazio publikoetatik jasotakoak.
• Modu berean, salbuetsiak egonen dira norbere konturako langile edo autonomoen Gizarte Segurantzako araubide berezian txertatu gabeko profesionalei aitorturiko prestazioak –aipatu Gizarte Segurantzako araubide bereziaren ordezko lanak egiten dituzten gizarte-aurreikuspenerako mutualitateen prestazioak badira–, betiere, aurreko bi lerroaldeetan aurreikusi diren egoera berberetarako prestazioak badira, hots, Gizarte Segurantzak aipatu araubide berezian txertatutako profesionalentzat aurreikusitakoak. Hauxe izanen da salbuetsitako kopuruaren muga: Gizarte Segurantzak dagokion kontzeptuarengatik onesten duen gehieneko prestazioaren zenbatekoa. Mugaz gaindikoa lanaren etekintzat zergapetuko da, eta, Gizarte Segurantzaren prestazioak lehen aipatutako mutualitateenekin batera gertatuz gero, lanaren etekina azken horietan gertatu dela ulertuko da.
• Gizarte Zerbitzuen arloko banakako eta familiako prestazio eta laguntzak arautzen dituen ekainaren 28ko 168/1990 Foru Dekretuan araututako prestazio ekonomikoak ere kargarik gabe daude, hala nola oinarrizko errenta, aparteko laguntzak, familia eta gizarte integraziorako laguntzak, laguntza espezializaturako laguntzak, umezurztegiko pertsonentzat eta beste batzuk.
• 1936-1939 gerraren ondorioz lesioak edo mutilazioak jasan zituzten pertsonen alde aitortutako pentsioak.
• Foru Komunitateko Administrazioak desgaitasuna duten pertsonei ematen dizkien laguntzak, erabilera partikularreko ibilgailu motordunak erosteko edo egokitzeko.
• Hirurogeita bost urteko edo hortik gorako pertsonak, desgaitasuna duten pertsonak edo babesik gabe dauden adingabeak hartzeko edo egoitza edo eguneko zentro batera eramatearen gastua finantzatzeko erakunde publikoek emandako dirua. Era berean, erakunde publikoetatik jasotako zenbatekoak, mendetasun-egoeran dauden pertsonei etxean bertan arreta pertsonala emateko beharrezkoak diren zainketak lortzen laguntzeko.

PFEZaren kuotaren kenkariak ohiko etxebizitzan inbertitzeagatik, honako baldintza hauekin

Kenkaria aplikatzeko eskubidea sortuko da subjektu pasiboaren ohiko etxebizitzan egokitze obrak eta instalazioak egiteagatik, baldin eta desgaitasuna duen pertsona bada subjektu pasiboa bera, bere ezkontidea edo bikote egonkorreko kidea, edo berarekin bizi den ahaideren bat, zuzenekoa nahiz albokoa, odolkidetasunezkoa nahiz ezkontza bidezkoa, hirugarren gradura bitarte, hori barne.

Etxebizitzan aurreko paragrafoan aipaturiko pertsonetatik edozeinek bizi beharko du, jabe, errentari, azpierrentari nahiz usufruktudun izan.

Ulertuko da etxebizitza aldatzeak eskatzen duen egoera dela aurreko etxebizitza desgaitasuna dela-eta egokia ez izatea.

PFEZaren kuotaren kenkariak lanagatik

 65 urtetik beheitikoak

• 972 euro urtean subjektu pasibo bakoitzagatik, oro har.
• 1.660 euro urtean, desgaitua bada eta % 33ko edo gehiagoko eta % 65eko baino txikiagoko minusbaliotasun-maila egiaztatzen badu.
• 3.447 euro, minusbaliotasun-gradua % 65ekoa edo handiagoa denean.

65 urte edo hortik goitikoak

• 1.209 euro urtean subjektu pasibo bakoitzeko.
• 1.897 euro urtean, desgaitua bada eta % 33ko edo gehiagoko eta % 65eko baino txikiagoko minusbaliotasun-maila egiaztatzen badu.
• 3.684 euro, minusbaliotasun-gradua % 65ekoa edo handiagoa denean

75 urtekoak edo hortik goitikoak

• 1.497 euro urtean subjektu pasibo bakoitzeko.
• 2.185 euro urtean, desgaitua bada eta % 33ko edo gehiagoko eta % 65eko baino txikiagoko minusbaliotasun-maila egiaztatzen badu.
• 3.972 euro, minusbaliotasun-gradua % 65ekoa edo handiagoa denean.

Araubide fiskal berezia aplikatzea desgaitasunen bat duten pertsonen ondare babestuari egindako ekarpenetarako

Ekarpen horiek azaroaren 18ko 41/2003 Legean araututako desgaitasuna duten pertsonen ondare babestuari buruzkoak dira.

Desgaitasuna duten pertsonen ondare babestua ondasun eta eskubideen multzoa da, desgaitasuna duen pertsonaren alde eratua, eta haren bizi-premiak asetzea du berariazko helburua. Ondare hori osatzen duten ondasunak eta eskubideak titular-onuradunaren gainerako ondare pertsonaletik isolatzen dira, eta administrazio- eta gainbegiratze-araubide espezifiko eta babestu baten pean jartzen dira.

Familiek etorkizuna prestatzeko epe luzerako aurreikuspena egin ahal izateko pentsatutako erregimena da, ohikoa baita gurasoak lehenago hiltzea.

Baliabide ekonomikoek (ondasun eta eskubideak) bereziki babestutako ondare-masa osatzen dute; berariazko administrazio-arauak ditu, gainberatzen dira eta, bereziki, zerga-abantailak ditu. 

Hala, zerga-betebeharrari aurre egin behar dion subjektu pasiboa edo pertsona desgaitasuna duen pertsona bada, ekarpen horiek lan-etekintzat hartuko dira (lan-kontratu baten ondoriozko ordainsaria) muga hauekin: urtean ekarpen-egile bakoitzeko 10.000 euro arte eta urtean 24.250 euro arte, bere osotasunean.

Hala ere, ondorio askotarako errenta-adierazle publikoaren kopurua (OAEAP) halako hiru baino gehiago denean, etekin horiek ondare babestuaren titularra den eta desgaitasuna duen pertsonaren zerga-oinarrian sartuko dira, haren baturaren eta, hala badagokio, errenta gisa jasotako prestazioen zenbatekoan. 

Desgaitasuna duen pertsona baten  ondare  babestuari egindako ekarpenek, baldin eta pertsona horiek ahaidetasun-harremana badute lerro zuzenean, gradu-mugarik gabe edo hirugarren gradura arte (hori barne), bai eta desgaituaren ezkontideak edo tutoretza-, abegi- edo umeordetze-erregimenean haren ardurapean daudenek egindako ekarpenek ere, eskubidea izanen dute ekarpen-egilearen zerga-oinarria murrizteko, urteko gehieneko muga 10.000 eurokoa izanik. Ondare babestu bakoitzari diru-ekarle guztien artean egindako ekarpenei dagozkien kenkariak, urtean, ezin dira 24.250 eurotik gorakoak izan. Kopuru hori gaindituz gero, ekarpen bakoitzari dagokion kenkaria gutxitu beharko da, modu proportzionalean.

Ibilgailuaren matrikulazio-zergaren salbuespena edo lekapena

Desgaitasunen bat duten pertsonen izenean matrikulatutako ibilgailu automobilak soilik erabiltzeko, baldin eta honako baldintza hauek betetzen badira:

1. Gutxienez lau urte igaro izana beste ibilgailu bat antzeko baldintzetan matrikulatu zenetik. Nolanahi ere, baldintza hori ez da eskatuko erabateko hondamenaren kasuetan, behar bezala frogatzen denean.
2. Gero “inter vivos” egintzen bidez ez eskualdatzea, matrikulatu eta ondoko lau urteko epean.

Oinordetza eta dohaintzen gaineko zergaren salbuespena edo lekapena

Desgaitasuna duen subjektu pasiboari: oinordetza eta dohaintzen gaineko zergari atxikitako diruzkoa ez den ekarpenaren zatiari foru lege honen 42. artikuluan ezarritakoa aplikatuko zaio, balioa eta eskuratze-data kalkulatzeko.

Eskuratzailearentzat lan etekinen izaera duen ekarpenen zatia ez da oinordetza eta dohaintzen gaineko zergaren menpe egonen.

Etxebizitza babestuen erreserba

 Sustapen berri bakoitzeko etxebizitza babestuen % 3 desgaitasuna duten pertsonentzat gordetzen da, haien egoera pertsonala kontuan hartuta.  
Informazio gehiago

Reserva de vivienda protegida

 Se reserva para personas discapacitadas un 3% de viviendas protegidas de cada nueva promoción, en atención a sus circunstancias personales.  
Mas información

Desgaitasuna duten langileen alde enplegua sustatzeko neurri horiek hartzeko eskubidea sortzeko gutxieneko desgaitasun-maila % 33koa edo handiagoa izan beharko da.

Enplegu eskaria

Enplegu eskariaren erregistro berezia

Nafarroako Administrazioaren enplegu-bulegoetan erregistro berezi bat ezartzen da desgaitasuna duten pertsonentzako enplegu-eskatzaileentzat.

Enplegu publikoa eskuratzea

• Oposizioetan plazen % 5 erreserbatzen da % 33ko edo gehiagoko desgaitasuna duten pertsonentzat, betiere hautaprobak gainditzen badituzte eta, hala dagokienean, adierazitako desgaitasun-maila dutela eta zereginak eta eginkizunak betetzearekin bateragarria dela egiaztatzen badute.
• Hautaprobetan egokitzapenak eginen dira, denbora eta baliabideak kontuan hartuta, behar duten pertsona desgaituei berdintasun-baldintzetan parte hartzen dutela ziurtatzeko. Egokitzapen horiek oposizioaren inskripzioan eskatzen dira.

Enplegu arrunta

Erreserba kuota

• 50 langile edo gehiago dituzten enpresa publiko eta pribatuetan gutxienez langileen ehuneko 2k desgaitasuna izan beharko dute. Goian aipatutako zenbaketa enpresaren plantilla osoaren gainean eginen da, edozein dela ere enpresaren lantoki kopurua eta edozein dela ere enpresako langileak lotzen dituen lan-kontratazioaren modua.

Neurri alternatiboak

Enpresa horiek neurri hauek har ditzakete erreserba-kuotaren ordez:

• Merkataritzako kontratu bat edo kontratu zibil bat egitea enplegu-zentro berezi batekin edo desgaitasuna duen langile autonomo batekin, enpresaren jarduera normaltasunez garatzeko beharrezkoak diren lehengaiez, makineriaz, ekipamendu-ondasunez edo beste edozein motatako ondasunez hornitzeko. 
• Merkataritzako kontratu bat edo kontratu zibil bat egitea enplegu-zentro berezi batekin edo desgaitasuna duen langile autonomo batekin, enpresaren ohiko jardueratik kanpoko zerbitzuak eta osagarriak emateko. 
• Diru-dohaintzak edo -babesak egitea, laneratzeko jarduerak garatzeko. 
• Lan-enklabe bat eratzea, enplegu-zentro berezi batekin kontratua sinatu ondoren, desgaitasuna duten pertsonen enplegua sustatzeko neurri gisa lan-enklabeak arautzen dituen errege dekretuan ezarritakoaren arabera. 

Lan-enklabeak: 

Lan-enklabetzat hartzen da lan-merkatu arrunteko enpresa baten eta enplegu-zentro berezi (EZB) baten arteko kontratua. Horren bitartez, EZBko langileak enpresaren lantokira joaten diren obrak edo zerbitzuak egiteko. 
Iraupena 3 hilabetekoa izanen da, eta gehienez 3 urtekoa (6 urtera arte luza daiteke). 

• Langile horiek EZB bateko langile desgaituen plantillakoak dira. 
• Enklabeko langileen % 60k, gutxienez, zailtasun bereziak izanen dituzte lan-merkatu arruntean sartzeko.

Erretiroa aurreratzea

Berrogeita hemezortzi urte dituztenean erretiroa aurreratzen ahalko dute ehuneko 45 edo gehiagoko desgaitasuna duten besteren konturako eta norberaren konturako langileek, baldin eta gutxienez 15 urtez kotizatu badute eta desgaitasun maila hori gutxienez aurreko bost urteetan egiaztatzerik badute.

Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeak zaintzeko prestazio ekonomikoa

Sorospen baten antzeko prestazioa da, eta haren helburua da langileek beren lanaldia murriztu behar izatean (eta, ondorioz, soldatak murriztu behar izatean) izaten duten diru-sarreren galera konpentsatzea, ospitaleratuta dauden bitartean eta gaixotasunaren tratamendu jarraituan seme-alabak edo adingabeak zuzenean, etengabe eta modu iraunkorrean zaintzeko beharrak eraginda.  Sorospena, beraz, lanaldiaren benetako murrizketaren araberakoa eta murrizketa hori egitean langileek dituzten inguruabarren araberakoa da.

Eskabidea, aurkeztu beharreko dokumentuekin batera, interesdunak helbidea non duen, erakunde kudeatzailearen hango probintzia-zuzendaritzari bidaliko zaio, edo dagokion lan-istripuen eta lanbide-gaixotasunen mutualitateari. 

• Prestaziorako bidea eman dezaketen gaixotasunen zerrenda
• Testu osoa (1148/2011 Errege Dekretua, uztailaren 29koa)

Familia prestazioa ardurapeko seme edo alaba bakoitzeko

Esleipen ekonomikoa da onuradunaren kargura dagoen 18 urtetik beherako seme edo alaba bakoitzeko –edo adin horretatik gorako seme edo alaba bakoitzeko, baldin eta ehuneko 65eko edo gehiagoko minusbaliotasuna badu–, seme-alabatasunaren legezko izaera edozein dela ere, bai eta familia-harrera iraunkorrean nahiz adopzio aurrekoan dauden adingabeengatik ere. Laguntza hori jasotzeko eskubidea izateko, onuradunak afiliatuta egon beharko du araubide orokorrean, edo altaren pareko egoeran (ekainaren 20ko 1/1994 Legegintzako Errege Dekretuaren 124. eta 125. artikuluak), edo araubide bereko pentsioduna izan.

Informazio gehiago