Nafarroako Gobernuak Bermeko Estatuan aintzindaria den Landa Mekanismoa izeneko proiektua jarri du abian, , egungo legedia identifikatu eta bertan aldaketak proposatzeko, landa-eremuen garapena bultza dezaten.

Helburu horrekin, 100 pertsonako (G100), 50 emakumeko eta 50 gizoneko talde bat sortu da, mugikortasun, etxebizitza, teknologia, udalgintza, ingurumena edo fiskalitatea bezalako esparruetan adituak diren El Hueco ekintzailetza eta berrikuntzako ekosistemak deituta, urte honetan zehar etorkizuneko legeetarako alternatibak planteatuko dituztenak.

Bernardo Ciriza Lurralde Kohesioko kontseilaria lantaldearen eraketan izan da gaur goizean, Jesus Maria Rodriguez Toki Administrazioko eta Despopulazioko zuzendari nagusiak, Luis Campos Gizarte Errealitatearen Behatokiko zuzendariak eta Joaquin Alcalde El Huecoko zuzendariak parte hartu duten saioan. Ekimen honek, gainera, Espainiako Udalerrien eta Probintzien Federazioaren laguntza du.

Bileraren osteko prentsaurrekoan Rodriguezek azpimarratu duenez, "hiritik egiten dira legeak, baina lurralde osorako egin behar dira. Horrela bakarrik lortuko dugu Nafarroa orekatu, harmoniatsu eta iraunkor bat eraikitzea, non herritar guztien aukera-berdintasuna bermatuko den, bizitzeko aukeratu duten lekua edozein izanda ere ". "Landa ikuspegia kontuan hartzen ez duen legediak erronka demografikoaren inguruan egiten den edozein politikarekin talka egin dezake", gaineratu du.

Bestalde, El Huecoren zuzendariak (proiektua bultzatu eta koordinatu duen erakundea) adierazi duenez, "saihestu egin behar da legeria txar batek gure herrien etorkizuna blokeatzea, hazten ez uztea edo, kasurik txarrenean, haiekin amaitzea. Kasu honetan, legeak guztientzat berdinak ez izatea justizia, lurralde- eta gizarte-kohesioa eta aurrerapena dira".

G100eko lan-mekanika

G100 izenekoa 15 arlo estrategikotan banatuko da: udalgintza eta gobernantza, Europako legedia, fiskalitatea, kontratazio publikoa, enplegagarritasuna eta ekintzailetza, hezkuntza eta kultura, mugikortasuna eta garraioa, zahartzea eta osasuna, hirigintza eta etxebizitza, ingurumena eta energia, nekazaritza, abeltzaintza eta basogintza ekonomia, teknologia eta konektibitatea, merkataritza eta turismoa, komunikazioa, ekonomia berriak eta gizarte-berrikuntza.

Prozesua urte honetan zehar gauzatuko da. Lehenengo etapan, otsaila eta ekaina bitartean, gaikako taldeek landa-garapenean eragina duten eta/edo mugatzen duten politikak eta arauak bildu eta berrikusiko dituzte. Ondoren, osoko bilkura egingo da, arlo bakoitzeko diagnostikoak bateratzeko. Bigarren seihilekoan, taldeek egindako diagnostikoaren alternatibak proposatuko dituzte eta urtearen amaieran emaitzak jendaurrean aurkeztuko dituzte.

Proiektua amaitzeko, Bermerako Landa Mekanismoarekin gida bat argitaratuko da. Gida horretan, arau-puntu gatazkatsuak eta horiek aldatzeko proposamenak jasoko dira, landa-eremuen garapena ahalbidetuko eta sustatuko duen legeria bultzatzearen alde. Dokumentuak, era berean, landa-komunitateen beharrak asetzeko programak eta estrategiak diseinatuko ditu eta eremu horiek garapen-eredu berritzaileak, integratzaileak eta iraunkorrak emateko duten ahalmena balioetsiko du.

Nazioarteko ekimena

'Rural Proofing' mekanismoa, ekimen hau nazioartean ezagutzen den bezala, lurralde-desoreka larriak dituzten herrialdeetan hasi diren antzeko prozesuen babesean sortu da, hala nola Erresuma Batuan, Finlandian, Suedian, Kanadan, Australian edo Zeelanda Berrian.

2016an, Europar Batasunak (EB) Cork 2.0 Landa Garapenari buruzko Konferentzia aurkeztu zuen eta bertan, landa-ikuspegitik, politika sektorialak eta makroekonomikoak sistematikoki berrikustea beharrezkoa zela ondorioztatu zen.

Despopulazioaren aurkako Departamendu arteko Batzordea

Nafarroako Gobernuak despopulazioaren aurkako Departamendu arteko Batzordea sortu zuen erronka demografikoari zeharkakotasunetik heltzeko, Administrazioaren edozein politika edo planetan kontuan hartu beharreko printzipio gisa.

Batzordeak erronka demografikoari eta despopulazioari lotutako jardun-ardatz estrategiko nagusiak lantzen ditu, bai eta prebentzio- eta arintze-ekimenak eta -neurriak koordinatu, hitzartu eta bultzatzea ere.

2020ko jarduera aipagarrienen artean, gogoan izan behar da erabaki askeko inbertsio-plana, 5 milioi eurokoa, 10.000 biztanle baino gutxiagoko 265 udalerriei zuzendua, besteak beste, bideak konpontzeko, kaleak zolatzeko, igerilekuak egokitzeko, haur-parkeak, autoen aparkalekuak eta auto-karabanak jartzeko edo etxola turistikoak erosteko. Gainera, hogeita hamar herri txiki eta ertainekin sinatutako hitzarmenak garatu dira, udal-zerbitzuak eta -azpiegiturak hobetzeko tokiko inbertsioak batera finantzatzeko.

Mugikortasunari dagokionez, Nafarroako udalerrietan bizikletentzako bide berriak eraikitzeko proiektuak sustatu dira, hala nola Zuñiga eta Metauten lotzeko proiektuak eta errepidea kontserbatzeko lanak eta sarea hobetzeko obra berriak bultzatu dira, besteak beste, Mendiboko autobus-geltokia hobetuz eta Cascante, Ibero eta Eguillorreko zubiak egokituz.

Hezkuntzaren arloan, Abarzuzako Zamadia ikastetxe berriaren eraikuntza amaitu da "Baserri-eskola" kontzeptupean eta hobekuntza-lanak egin dira 65 udalerri eta kontzejutan. Erronkariko eta Iturengo ikastetxe berrietan eta Ribaforadako institutuan ere eskolak ematen hasi dira; azken bi horiek urtarriletik daude martxan.

Osasunaren arloan garatzen diren lan-ildoetako batzuk honako hauek dira: lehen mailako arretaren eta arreta komunitarioaren garapena, laguntza-eredua beharrizan berrietara egokitzea eta teknologia berriak erabiltzea, hainbat arintasun eta konponketa-gaitasun areagotzeko, hala nola Telemedikuntza.

Beste jarduera batzuk honako hauek dira: landa-inguruneko etxebizitzak birgaitzea, industriako inbertsioak eta eskualde-garapeneko plan estrategikoak finantzatzea, landa-herrietan kultura-jarduerak bultzatzea, landa- eta ingurumen-eremuetarako laguntzak, lanbide-gaitasunak sustatzeko prestakuntza-programak eta toki-erakundeei diru-laguntzak ematea aukera-berdintasunerako eragileak sartzeko eta finkatzeko.