Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Departamentuak derrigorrezko eta doako txertatze-kanpaina abian jarri du Nafarroako iparraldeko ustiategia batean mihi urdinean positibo eman duen animalia diagnostikatu ondoren. 800.000 euro jarriko dira 350.000 animalia txertatzeko.

Departamentuko teknikariek, Mihi Urdinaren Zaintza Serologikorako Programaren barnean, ustiategietan egiten dituzten laginketetan detektatu da kasua.

Mihi Urdina edo Mihi Urdinaren Gaitza gaixotasun biriko ez zoonotikoa da; hau da, ez zaio gizakiari transmititzen, eta batez ere ardiek, behiek eta ahuntzek izaten dute, Culicoides taldeko eltxoen zenbait espeziek zizta eginez kutsatzen baitira soilik.

Mihi Urdinaren Zaintza Serologikoaren Programan, kontrolak egiten dira birusa eta hedatzeko arriskua badagoen detektatzeko; horretarako, hilero laginak hartzen zaizkie Nafarroa osoko 6 ustiategi zaintzailetan banatutako 59 animaliari gutxienez, eta, horrez gain, eltxo bektorearen segimendua egin eta presentzia zenbatzen da, tranpetan harrapatuta.

Nafarroak birus horren 1 serotipoa izan zuen 2007an eta 2008an. Era berean, 2016an eta 2017an, prebentziozko txertaketa egin zen, Frantzia hegoaldean 8 serotipoa zebilela ikusita. Txertatze hori bertan behera geratu zen hurrengo urteetan, birusa, harrigarria bada ere, iparraldera hedatu zelako, Erresuma Batua, Belgika eta Alemania kaltetuaz.

Kasua Nafarroan berretsi eta gero, mugimenduak mugatu egiten dira 50 kilometroko ekintza-eremuan, eta, detektatutako fokua kontuan hartuta, Foru Komunitateko nahiz Gipuzkoako zenbait zona sartzen dira hor. Abeltzainek beren animaliak mugatutako eremutik kanpo merkaturatu ahal izateko, zenbait baldintza bete behar dira; tartean, animaliak eltxoen aurrean babestea, proba diagnostikoak egitea eta txertatzea.

Asteazken honetan baieztatutako positiboa deklaratu aurretik, eta etxola ahalik eta azkarren erabat inmunizatze aldera, Nekazaritzako eta Abeltzaintzako Zuzendaritza Nagusiak, 926/2020 Ebazpenaren bitartez, Nafarroako behi- eta ardi-azienda nahitaez eta presaz txertatzea ezarri zuen mihi urdinaren 8 serotipoaren aurka, eta, horrekin batera, 2020an eta 2021ean zehar jorratzeko prozedura.

Ebazpena urriaren 9an sinatu zuten, eta Nafarroarekin muga egiten duten hurbileko frantses ustiategietan (zehazki, sei foku Landetan, Goi Pirinioetan, Pirinio Atlantikoetan eta Ariègen) detektaturiko gaixotasunaren eragin altuak sortutako arriskua ikusita onartu zuten; baita, gaixotasuna transmititzen duten bektore-kopurua altua izateagatik ere, horretarako jarritako tranpetan jasotakoak kontuan hartuta.

Berehalako aurreikuspenen arabera, behin Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak positiboa berretsita, Ministerioak fokua deklaratzeko emandako aginduan 50 kilometroko eremua mugatu behar da, mugimenduak kontrolatzeko eta animaliak nahitaez txertatzeko; adierazpen hori Europako Batzordeak ere baimendu beharko du.

Urtearen garai honetan, gaixotasunaren kontrolak ez duela arazorik izango uste da, neguarekin batera agente bektorea nabarmen jaisten baita. Hala ere, Departamentuak 2021ean berriro txertoa jartzeko kanpaina berria aurreikusi du, abereak babesteko eta animalien mugimendua errazteko helburuarekin.