Nafarroako Gobernuko Osasun Departamentuak eta Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak ekintza berri bat jarri dute abian D bitamina duten sendagaiak modu seguruan emateko. Bitamina hori gehiegi hartzeak ondorio larriak eragin diezazkioke pazienteari, eta zenbait kasutan heriotza ere eragin dezake.

“Zero Akatsak” izeneko laugarren ekimena da, bi erakundeek 2018tik medikazioan akatsak saihesteko egiten duten kanpaina. Beste ekimenak ahozko metotrexatoan, azido balproikoan eta brivudinan oinarritu ziren.

Bitamina gehiegi, bere defizita bezain arriskutsua

Oraingo kanpaina D bitaminan gauzatzen da. D bitaminadun gehigarriak, paziente eta egoera bakoitzarentzat egokia den jarraibide posologikoa betetzen denean, ez du normalean segurtasun-arazorik sortzen. Hala ere, behar baino D bitamina gehiago hartuz gero, osasun-arazo larriak izan daitezke ondoriozko hiperkaltzemiaren ondorioz. D bitamina gehiegi izatea haren defizita bezain arriskutsua izan daiteke.

D bitaminak eragindako intoxikazioa koadro potentzialki larria da, eta zaila izan daiteke diagnostikatzea, sortzen dituen sintomak zehaztugabeak direlako. Goragalea, gorakoak, beherakoa, gehiegizko egarria, jateko gogorik eza, poliuria (gernu gehiegi ekoiztea), ahulezia, urduritasuna edo azkura izan daitezke. Nahaste-koadroak eta koma hiperkaltzemikoa ere gerta daitezke kasu larrietan.

Sendagaien eta Osasun Produktuen Espainiako Agentziak (AEMPS) segurtasuneko informazio-ohar bat igorri zuen 2019ko martxoan, D bitaminaren gaindosifikazio batek helduaroan eta pediatrian eragindako hiperkaltzemia kasu larrien berri emateko. Haurren kasuan, D bitaminaren defizita prebenitzeko gomendatutakoak baino dosi askoz handiagoak eman ziren egunero. Kasu batzuetan, pediatrian erabiltzeko baimendu gabeko pertsona helduentzako aurkezpen bat erabili zen. Helduen kasuan, dosifikazio-maiztasuna produktuaren fitxa teknikoan gomendatutakoa baino handiagoa zen.

Hori dela eta, Osasun Departamentuak eta Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak azpimarratzen dute garrantzitsua dela D bitamina duten sendagaiak modu seguruan erabiltzea eta D bitamina duten elikadura-osagarriekin batera sendagai horiek erabiltzea saihestea.

Dosifikazio-arazoak saihesteko, oso garrantzitsua da zein bitamina errezetatu den jakitea eta hartuko den aurkezpena agindutakoa dela egiaztatzea; adierazitako dosia eta medikamentua hartzeko maiztasuna ziurtatzea; D bitaminaren prestakina zenbat denboran hartzen egon behar duen baieztatzea; eta zure osasun-profesionalari galdetzea ea zalantzarik duzun D bitaminaren aurkezpenari, dosiari edo maiztasunari buruz.

Farmaziako profesionalen laguntza

"Zero akatsak" kanpainaren ekintza berri honi esker, farmaziako profesionalek egiaztapen- edo egiaztapen-zerrenda bat izango dute («check list»), eta, horri esker, egiaztatu ahal izango dute D bitaminaren dosia eta pauta egokia dela paziente bakoitzaren adinerako eta indikaziorako, eta haiekin egiaztatu ahal izango dute informazio garrantzitsu guztia, haien erabilera segurua bermatzeko eta gaindosifikazio-kasu posibleak detektatzeko.

Era berean, farmaziek informazio-txartel bat izango dute, banaketa bakoitzarekin emango dutena, pazienteei D bitaminaren gaindosifikazioaren ondoriozko arriskuak identifikatzen laguntzeko.

Zero akatsen kanpaina 

Nafarroako Gobernuko Farmakozaintza Zentroarentzat eta Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialarentzat lehentasunezko helburua da gaixoen segurtasuna hobetzea.

Medikazio-akatsak (EM) osasun-laguntzarekin lotutako segurtasun-arazoen ehuneko handi bat dira. Horregatik, horiek prebenitzeko estrategiak sendagaiaren erabilera-katean inplikatutako osasun-profesional guztiek partekatu behar dituzte, bai eta pazienteak berak ere, bere medikazioaren ezagutzan eta bere segurtasunean inplikatu behar baitu.

Esparru horretan, farmazia komunitarioa da pazienteek osasun-sistemarekin duten harremanetarako azken puntua, eta horrek funtsezko zeregina ematen dio erabiltzaileek ezagutu beharko lituzketen arriskuen prebentziorako neurri batzuk indartzeko orduan. Beraz, helburua da urtero arrisku handiko sendagai bati edo gehiagori lehentasuna ematea eta informazio materiala prestatzea farmaziako profesionalentzat eta herritarrentzat, erabilera-baldintzak hobeto ulertzen laguntzeko eta, era berean, pazientearen segurtasuna hobetzeko.