Descárgate la app
Nafarroak frankismoaren biktimak identifikatzeko duen DNA banku publikoaren garrantzia azpimarratu du
2024ko ekainaren 6a
Nafarroak frankismoaren biktimak identifikatzeko duen DNA banku publikoaren garrantzia azpimarratu du
Nafarroak hainbat eremutan emandako urratsei balioa eta garrantzia azpimarratu ditu, hala nola frankismoaren eta diktaduraren biktimak DNA proben bidez identifikatzea edo sinbologia frankistako errolda eguneratuak izateko beharra, gaur goizean ospatu den Memoria Demokratikoaren Lurralde Kontseiluan. Aldi berean, beste autonomia erkidegoei eta gai horiek jorratu dituzten Estatuko Administrazioari eskaini die lankidetza bilera horretan. Bertan Ana Ollo lehendakariorde eta Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako kontseilariak parte hartu du. Bilera berean, bi batzorde tekniko osatu dira Estatuko legea garatzeko, eta César Layana aditu eta Nafarroako Memoriaren Institutuko kideak parte hartuko du horietan, errepresio ekonomikoa aitortu eta ordaintzeari dagokionez.
Nafarroa erkidego aitzindarietako bat da izaera publikoko DNA datu-banku bat edukitzen, Nasertic enpresa publikoaren lankidetzari esker. Sekuentziazio genetikoaren bidez, ondoz ondoko exhumazioetan aurkitzen diren gorpuzkien identitatea zehaztea lortzen du. Bankuak 378 espediente ditu irekita, eta orain arte 43 identifikazio ahalbidetu ditu. Horrela, Ollo lehendakariordeak, "diktaduraren eta gerraren biktimen DNA-ren Estatuko Bankua" sortzearekin zerikusia zuen gai-zerrendaren barruan, 2016an dagokion foru-legearen babesean abian jarri zen tresna hori balioetsi du, eta, aldi berean, Nafarroaren lankidetza eskaini du informazioa partekatzeko eta identifikazio horietan aurrera egiteko, Euskadi edo Katalunia bezalako beste erkidego batzuekin egiten ari den bezala, hitzarmen zabalagoen bidez. Era berean, Ollok aurreratu du aztertzen ari direla aldi horretako datu-baseetan adimen artifiziala ezartzea, eta Nafarroa ere erreferente dela "Oroibidea" bezalako proiektuekin.
Kontseiluan jorratutako "Memoria demokratikoaren aurkako sinboloen eta elementuen katalogoa" sortzeari dagokionez, Nafarroa lankidetzan aritzeko prest agertu da; izan ere, ibilbide luzea egin du eremu horretan, 2016an behin-behineko lehen errolda egin zenetik, eta, horri esker, gutxienez 435 ikur kendu ahal izan dira. Gogoratu behar da Foru Komunitatea errolda hori eguneratzeko prozesu berri batean murgilduta dagoela, tokiko erakundeekin lankidetzan.
Nafarroako ordezkaritza teknikoa errepresio ekonomikoari buruzko batzordean
Bestalde, "Gerrako eta diktadurako biktimen erreparazio ekonomikorako batzordea" k, bilera honetan bultzatutakoak, Nafarroako Memoriaren Institutuko ordezkari bat izango du, César Layana. Batzorde honen helburua azterlan bat egitea da gerrako eta diktadurako biktimei zuzendutako erreparazio ekonomikoko neurriei buruz, Estatuko eta autonomia-erkidegoetako araudietan aitortuak, lortutako estaldurari eta konpon daitezkeen defizitei buruzko ondorio eta gomendioekin. Azterlan horretan, laguntzen izaera, hartzaileak, irismena eta indarraldia aztertuko dira, bai eta horiek konpontzeko beharrezkoak diren elementu garrantzitsuak eta horiekin lortutako inpaktua eta emaitzak ere.
Memoriaren eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren eta Bizikidetzaren Zuzendaritza Nagusiaren webguneak badu atal honetako Nafarroako errolda bat, non Layana, Memoriaren Nafarroako Institutuko Dokumentazio atalburua, erreferente den. Layanak berak horri buruzko unibertsitate-ikerketa bat argitaratu du. Bestalde, sortutako beste batzordeak ijito-herriak jasandako errepresioan oinarrituko du bere jarduera.
Memoria Demokratikoaren Lurralde Kontseiluak gaur egindako bileran, memoria demokratikoko jardueretara bideratutako kredituak banatzeko irizpideak ere onartu dira, Estatuko aurrekontuen eta araudiaren babesean. Nafarroaren kasuan, kreditu horiek, besteak beste, urtero elkarte memorialistekin elkarlanean egiten den desobiratze plana indartzeko balio dute. Plan horri esker, orain arte 155 gorpu berreskuratu dira hainbat hobitan.