Maria Chivite Navascués Nafarroako Lehendakariak 2,6 milioi euroko inbertsioa iragarri du Nafarroako Gobernuaren Datuak Prozesatzeko Zentroa handitzeko. Horri esker, Nafarroako Gobernuko departamentuei eta herritar guztiei emandako zerbitzuen digitalizazioa sendotzeko gaitasuna bikoiztu ahal izango da.

Hala iragarri du azpiegitura honetara eginiko bisitan zehar, zeinetan izan diren Nafarroari dagokion Espainiako Gobernuko ordezkari Alicia Echeverria; Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko kontseilari Patricia Fanlo eta Nasertic-eko zuzendari gerente Iñaki Pinillos ere.

DPZ berria hedatzeko beharra, herritarrei emandako zerbitzuen kopuru ugariagoa nahiz teknologien ezarpen handiago bat barne hartuz foru Administrazioaren erabateko digitalizazioak planteatzen dituen aldaketen eta erronken arabera dator. 

Nafarroako Lehendakariak ziurtatu du azpiegitura publiko honi esker “aurrera egingo dela eraldaketa digitalean, zeinekin ahalbidetuko duen herritarrei zerbitzu hobea ematea, eraginkorragoak izatea eta goi mailako ikerketa jarduera bizkortzea”. Maria Chivitek digitalizazioaren garrantziaz aritu da, izan ere, prozesuen automatizazioa, erabaki-hartzetarako hobekuntza, pertsonen arteko hurbilketa eta gardentasuna bermatzen ditu, Nafarroako Gobernua “efizienteagoa eta eraginkorragoa” izatea lortuz.

Gainera, Chivite lehendakariak gogorarazi du DPZ “elementu giltza dela ikerketa zientifiko, teknologiko eta berritzailerako”, izan ere, “Espainiako superkonputagailu gutxietako batekin kontatzen du eta gainerakoarekin lotuta dago sarbide irekiko sare bat eratuz”. Ildo horretatik, azaldu du Espainia osoko zentro teknologikoek eta unibertsitateek erabiltzen dutela, ohiko ordenagailu bati askoz ere denbora gehiago eskatuko liokeen kalkuluak berehala egin ahal izateko. 

Gogoan izan behar da joan den 2023ko abenduaren 20an Exekutiboak proiektu hau foru intereseko inbertsio gisa deklaratu zuela, Nafarroako ekonomia, gizarte edo lurralde garapenerako duen garrantzia dela eta. Iritzi honekin bat datozen ekimenek, horrenbestez, lehentasunezko eta presazko bultzada bat eman dute Nafarroako administrazio publiko guztiekin egin beharko dituzten izapide ezberdinetan.

Funts europarrak

Nafarroako Gobernuaren DPZ hedatzeko esleipena, Espainiako Gobernuaren Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoko (MRR) funtsetatik datozen 2,6 milioi euro ingurura iristen da. 2024 eta 2025 urteetan zehar exekutatuko diren funts hauek Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko Departamentuak jaso ditu Administrazio Publikoak modernizatzera bideratutako ekimenak aurrera eramateko.

Horren harira, Nafarroako Gobernuko ordezkari Alicia Echeverriak ziurtatu du “Nafarroa gauzak behar bezala egiten ari dela eta digitalizazio arloan urrats handiak ematen ari dela”. “Funst europarrak gero eta ukigarriagoak dira, enpresetara, ikerketa-zentroetara, unibertsitatetara, pertsona partikularrengana iristen ari dira, administrazio publikoetara ere bai”, azaldu du. Bestalde, adierazi nahi izan du eraldaketa digitala Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren oinarri diren lau zutabeetako bat dela eta 2025. urtera arte 20.000 milioi euroko inbertsio publikoak mobilizatzea ahalbidetuko duela. 

Datuak Prozesatzeko Zentroaren berrikuntza

Berrikuntza lanek instalazioaren ahalmen elektrikoa bikoiztuko dute, potentzia instalaturi dagokionez 200etik 400 kW-era eta 48etik 96 rack-era pasatuz, hiru eremutan banatuta jartzeko (bi pasillotan eta superkonputaziora dedikatutako eremuan). Bestalde, multzo elektrogenoak eta kable-sarea berrituko dira, klimatizazioa hobetuko da, eraginkortasun energetikoarekin batera. Oro har, informazioaren teknologien ekipoak barne hartzen dituen eremua hedatu egingo da egungo 138m2-etatik 290m2 baino gehiagora. 

Gainera, DPZ berritua zabalik egongo da unibertsitate, zentro teknologiko eta enpresetarako, Fanlo kontseilaria buru duen Nafarroako Berrikuntza Digitalerako Poloa tarteko izanik. 

Azpiegitura honen baitan daude Nafarroako Gobernuan kudeatzen diren informazio sistema guztiak zeinekin bideratzen diren herritarrentzat ematen diren zerbitzu guztiak departamentu ezberdinekin izapide elektronikoak egiterakoan, kasu historia klinikoak, zerga-informazioa, polizia espedienteak eta Hezkuntzako datuak. Zerbitzu publiko guztien funtzionamendu egokirako garrantzi erabakigarria duen azpiegitura bat da. 

Bere kritikotasuna dela eta, zerbitzuak martxan daude etengabeko erabilgarritasuna izanik. Horrez gain, DPZk Belosoko Foruzaingoaren Komisaldegian kokatutako babes-zentro batekin kontatzen du. Biak aldi berean ari dira lanean, ziurtatzeko, batek huts egiten badu, eta hori ez da inoiz gertatu, bigarrenak ohiko moduan ematen jarraituko duela foru Administrazioak eskaintzen dituen zerbitzuak.

Eremu birtual bat eta biltegirako nahiz telekomunikazio saretarako eremua hartzen ditu barne zeinetan konektatu ohi diren Nafarroako Gobernuaren egoitza guztiak, 1.000 bulegotik gora, osasun zentroak, ikastetxeak, etab. Era berean, azpiegitura honetatik ‘back up’ zerbitzua edo babesa ematen zaie inguruneko beste erakunde publiko eta administrazio batzuei.  

DPZk, bestalde, ‘mainframe’ batekin kontatzen du; milaka erabiltzaileri aldi berean zerbitzua emateko ahalmena duen atalen eta online transakzioen araberako lanen exekuzioa dela medio datuen prozesaketa masibo baterako diseinatutako goi errendimenduko ordenagailu batekin. Zehazki, ekipo honek Ekonomia eta Ogasuna, Osasuna eta Landa Garapen Departamentuei ematen die zerbitzua, herritarren datu oso sentiberak tratatuz. Egunez egun 800.000 transakzio egin ohi dira bertan modu zehatz eta azkar batean. 4.000 milioi ilaratik gorako datu-baseak hartzen dira barne. 

Eta amaitzeko, DPZ honek Superkonputazio Zentroa hartu du bere baitan zein diseinatuta dagoen datu kopuru handiak mugitzetik edo IA-ko algoritmoak prozesatzetik eratorritako zenbaketa epe konplexuak optimizatzeko. Klusterrak Nafarroako ikerketa eta berrikuntza azeleratzen laguntzen du, baita maila nazionalean ere, izan ere, Nasertic Espainiako Superkonputazio Sarea osatzen ari da 2020tik.  

Gaur goizean bisitatutako DPZ eraikin berdinaren baitan dago 1992. urtetik; urte horretan, foru Gobernuak erabaki zuen Iruñako udal garabiaren antzinako eraikina ‘bunker’ moduko azpiegitura hau barne hartzeko egokitzea, garaiko segurtasun estandarrak kontuan izanik. Azpiegiturak bilakaera bat izan du garapen nahiz teknologia berriei bidea emateko, etengabe modernizatuz eta berrikuntza eta eraginkortasun energetikoaren proiektuei ekinez, 2013-2014an egin zuten bezala, urte horretan eman baitzioten DPZri egun agertzen duen konfigurazioa.