Vianako Printzea erakundearen Kultura Zuzendaritza Nagusiak "Erronkariarren etxaldea. Bardeara egindako bidaia baten egunerokoa” aurkezten du. Lan hau "Julio Caro Baroja" Nafarroako Etnologi Museoak, Eugenio Monesma Oscense Pyrene ekoiztetxeko zuzendariarekin elkarlanean 2001. urteaz geroztik egin duen seriearen 57. zenbakia da.

“Dokumentazio jarduera honi esker irudietan jaso ahal izan dira ofizio, ohitura, sinesmen eta erritu, dantza etab. ezberdinak zeinekin osatzen den Nafarroako Kultura Ondare Inmateriala, horietako asko dagoeneko desagertzear daudenean”, oroitarazi dute museoko ordezkariek.

Grabazio hau, zein 2020ko irailean zehar garatu den, “Fustiñanan bizi den Angel Mari Sanz Bidankozeko artzainak koordinatu du, beste artzain eta laguntzaile batzuen ezin estimatuzko borondatezko parte hartzearekin zein lekualdatzen diren mila buru inguruko artalde batekin udako larretatik negukoetara”, esan dute.

Grabatutako irudiak eta lekukotasunak lortu dira Bardeetako atarian  kokatutako Pirinio eta El Paso arteko distantzia estaltzen emandako zortzi jardunalditan zehar. Erronkariko Abelbide erreala ekialderantz gehien jotzen duen Nafarroako transhumantziarako bidea da. Iparretik Hegora bitartean 135 kilometroko ibilbidea hartzen du, amaieran heldu ahal izateko, bere mugan, Aragoiko Tauste udalerriraino.

“Erronkariko Abelbidea. Bardearako bidaiaren egunerokoa” halaber proiektatuko da Nafarroako Filmotekan, azaroak 11n,19:00etan. Dokumentalak 77 minutu irauten ditu.

Transhumantzia artzaintza mota bat da, urtaroko eta distantzia luzeko mugimendu bat, pertsonek egin ohi dutena bere abereekin (bereziki ardiak, behiak eta ahuntzak) eskualde geografiko eta klimatiko biren artean, ibilbide egonkorretan barrena. Jarduera hau garatzen duten artzainek esperientzia mailan ezagutza sakonarekin kontatzen dute ingurumena, oreka ekologikoa eta klima aldaketa bezalako gaietan, zeren abeltzaintza sistema eraginkor eta jasangarrienetako bat da, errekurtso naturalen erabilera eta lurraren kudeaketa alorretan.

Nazioz gaindiko hautagaitza

Gainera, azpimarratu beharra dago Nafarroak parte hartzen duela, beste autonomia erkidego batzuekin, Kultura eta Kirol Ministerioaren koordinaziopean, nazioz gaindiko hautagaitza baten prestaketan, Transhumantzia ere barne hartu dadin UNESCOren Ondare Kultura Inmaterialean.

Esparru honetan, erkidego eramailea barne hartu behar da, aitortzari dagokion ondasunarekin lotutako ondare guztia dokumentatuz. Artzain ezberdinez eta bere laguntzaileez osatutako dokumentazio taldearen akonpainamenduak eta bizikidetzak posible egin du XXI. mendean transhumantziaren praktikari buruzko dokumental hau prestatzea.