Nafarroak datorren astean emango dio hasiera 66-69 urte bitartekoei COVID-19aren aurkako txertoa jartzeko prozesuari (1952 eta 1955 jaiotako 25.000 pertsonari). Hala, arrisku talde guztiak, 60 urte edo gehiagokoak, txertatze prozesu aktiboan daude edo jada lehen dosia jaso dute.

Kutsatzeko arrisku handiena duen biztanleria-sektorea da; oro har, 170.000 pertsona inguru, gaixotasuna hartuz gero arrisku oso handia duten beste 5.000 pertsonaz gain, transplante bat jaso duten edo onkologia edo hemodialisi tratamenduan daudenak (dagoeneko txertoa jasotzen ari dira).

Txertoen hornidura gehituta eta hitzordua eta txertoa emateko prozesua areagotuta –hiru hitzordutatik bat web bidez egiten da jada-, ekainaren amaiera aldera 16 urtetik gorako biztanleriaren %40 babestuta egongo da dosi batekin edo birekin.

Nafarroa, bestalde, estatu-mailako eta autonomien arteko erabaki baten zain dago; alegia, bere garaian Astra Zenecaren lehen dosia jarri zitzaien talde profesionaletako 60 urtetik beherakoei txertoaren bigarren dosia ematearen inguruan. Foru Komunitatea jasotzen dituen dosien %90 baino gehiago ematen ari da batez beste, eta dagoeneko 66.397 pertsona daude guztiz inmunizatuta (eta 162.840 lagun gutxienez dosi batekin) 227.416 txerto eman ondoren, horietako 4.316 atzo bertan. Aste honetan zehar, 33.500 txerto ematen ari dira hiru osasun-arlotan.

Lehen dosia 70 eta 79 urte arteko pertsonentzat

Dakigunez, Nafarroak lehen hiruhilekoan itxi zuen osasun-arloko eta arlo soziosanitarioko lehen lerroko langileen txertaketa (20.000 inguru); halaber, txertatuak ditu egoitzetako adin handieneko pertsonak, mendekotasun handia dutenak eta komunitatean bizi diren 80 urtetik gorakoak. Azken talde hori, gainera, (41.000 pertsona baino gehiago) inmunizatzen amaitzen ari dira egun hauetan, etxeetan eta osasun-zentroetan, e.a. Talde horiekin ARN mezulariaren bi txerto-mota erabili dira: Pfizer eta Moderna.

Oinarrizko talde profesional ezberdinen txertaketa mailaka egin ondoren, biztanleria adin-taldeen arabera txertatzen hasi ziren, handienetik txikienera joateko irizpidearekin, txerto-motaren eta –kopuruaren arabera.

Aste honetan, lehen dosia ematea aurreikusten da 1942 eta 1951 urte artean jaiotako 56.000 bat pertsonari; hau da, 70 eta 79 urte artekoei. Aplikatzen ari zaien txerto-motaren arabera (ARN mezularia gehienbat, baina Janssenen dosi bakarra ere bai pasa den asteaz geroztik), erabat inmunizatuta egon beharko lukete maiatzaren amaiera alderako. Marka honek, bestalde, bihar, osteguna, 1.800 dosi bidaliko ditu, eta horiei pasa den asteko 2.050 batu behar zaizkie. Horiez gain, beste 29.940 jaso ziren pasa den astelehenean, Pfizer (gehienak), Moderna eta AstraZeneca etxeetakoak. Gorabehera eta guzti, argi dago gero eta dosi gehiago jasotzen ari garela.

Era berean, lehen dosia aste honen amaierarako edo hurrengoaren hasierarako emango zaionez 70-79 urte arteko talde osoari, bigarren berrikuntza gisa, txertaketa ireki ahal izan da adin horren azpiko hurrengo tartean; hots, 1952 eta 1955 urte artean jaiotakoen artean. 66 eta 69 urte arteko pertsonak (25.000 inguru) arrazoi ezberdinak medio (hornidurak, txerto-motak eta adinaren baldintzatzaile teknikoak) bi aurrerapen-lerroren artean geratu ziren: bata goitik behera zetorrena, taldearena (70-79 urte) eta bestea horien azpitik hasitakoa, 60-65 urteko azpitaldea, AstraZeneca 60 urtetik beherakoekin ez erabiltzeko esan zenetik aurrera. Talde honetan hitzordua emango zaien pertsonek dagokien SMSa jasoko dute edo jasotzen ari dira.

Txerto horren dosia izatearekin nabarmen aurreratu ahal izan da 60 eta 65 urte arteko tartean; izan ere, gaur egun, ia 48.000 kideren %68,1ak dosi bat badu gutxienez eta bigarren dosirako hitzordua dute, zikloa ixteko berretsia. Orain jauzi egin behar da 1952 eta 1955 urte artean (66-69 urte) jaiotakoak txertatzeko; horrela, SMS bat jasotzen hasiko dira jada datorren astetik aurrera dagokien eguna adierazteko. Horien txertaketa ere bermatuta dago, egun daukagun edozein txerto hartzeko gai baitira, fitxa teknikoaren eta osasun-egoeraren muga bakarrik izanda.

AZren inguruko erabakiaren zain talde profesionalei dagokienean

Azkenik, txertaketa-estrategiako talde profesionalen mailara itzulita, Osasun Departamentua eskumeneko erakundeen baterako erabakia eta erabaki erabakitzailea lantzen ari da, duela 12 aste lehen dosia emandako oinarrizko taldeetako 60 urtetik beherakoei AstraZenecaren bigarren dosia ematearen inguruan, bigarren dosi hori hartzea laster egokitzen baitzaie.

Lurralde arteko organoek aste hau amaitu aurretik erabaki bat hartzen ez badute, egoera horrek eragin diezaiekeen pertsonei zuzeneko abisuak emateko sistema aurreikusi du Osasunbideak, baina Nafarroako Gobernuak lehenbailehen konpontzea espero du.

Oraingoz, eragina izango luke talde profesional ezberdinetako 60 urtetik beherako 1.609 pertsonarengan (irakasleak, segurtasun-kidegoak,…), otsailean AstraZenecaren txertoa hartu eta bigarren hitzordua maiatzaren 3tik 9ra bitarte aurreikusita baitzuten. Talde horiek aurrez SMS bat jasoko lukete –erabaki zehatzik ez balego asteburua baino lehen- hitzordu hori atzeratzeko berriro abisatu arte edo dagozkien adierazpenekin. Ez daukate beste inolako ekintzarik edo deirik egin beharrik, nahiz eta Nafarroako Osasun Zerbitzuak komunikatzeko bide guztiak irekita izan, zalantza eta galderetarako.

Gaia estatu-mailan erabaki bat hartzeko zain dago –Txertaketen Lantaldea eta Lurralde arteko Kontseilua gaur bilduko dira eta, bihar, Osasun Publikorako Batzordea- inmunizazio-prozesua nola amaituko litzatekeen eta, hala badagokio, zer txerto-motak itxiko lukeen zehazteko. Osasun Ministerioak entsegu kliniko bat eskatu dio premiaz Carlos III.a Institutuari, eta EMAk ere txostena egin du. Sozietate zientifiko ezberdinak, halaber, erabaki bat prestatzen ari dira.

Ondorio tekniko horien laburpenak markatuko du azken erabakia, eta berehala eta zuzenean jakinaraziko zaie horren eraginpeko pertsonei. Edonola ere, azterketa ezberdinen arabera, babes-maila handia dute jada, %70 ingurukoa,  prebentzio-neurrien bitartez beti indartu beharrekoa.

Balizko birprogramazioa prest izan arren, oraindik ez dago aktibatuta, eta ez die eragiten AstraZeneca txertoa hartzen ari diren 60 urtetik gorako pertsonei, adin-tarteen araberako biztanleria-estrategia jarraituz (zehazki, egun, 60-66 urte). Bigarren hitzordua –lehendik dutenak- berretsita dago.