Nafarroako ekonomia %2,7 hazi zen 2024an, duela urtebete baino zortzi hamarren gehiago, eta iraileko koadro makroekonomikoan aurreikusitakoa baino bost gehiago. BPGa %0,5 hazi zen Nafarroan aurreko hiruhilekoaren aldean, eta %3 2023ko laugarren hiruhilekoaren aldean. Datu horiek aurreikuspenak gainditzen dituzte, bai Exekutiboarenak, bai kanpoko erakundeenak.

José Luis Arasti Ekonomia eta Ogasun kontseilariak Nastat Nafarroako Estatistika Institutuak asteazken honetan argitaratutako datuak aztertu ditu gobernu bileraren osteko prentsaurrekoan. “Aurrerapen-tasa handiak dira”, nabarmendu du, eta “Nafarroako ekonomiak urteko azken hilabeteetan pultsuari eusten jarraitu duela ziurtatzen dute”.

Espainia osoari dagokionez, INEk argitaratutako Hiruhilekoko Nazionalaren datuek erakusten dute BGP % 3,2 igo dela 2024an, eta horrek esan nahi du azken hiruhilekoan % 0,8 igo dela. Ildo horretan, Arastik nabarmendu du aurrerapen-tasak leunagoak direla Nafarroan, “baina jardueraren erritmo hedakorra bizkortu ahala, murriztu egin da Nafarroako eta Espainiako BPGren arteko hazkunde-diferentziala”. Nafarroak “aurreko ekitaldia Espainiako hazkundearen 0,8 puntu azpitik itxi zuen, eta 2024an diferentziala 0,3 puntu murriztu da” gogorarazi du.

Europar Batasunarekiko alderaketa bera eginez, hazkunde-abiaduran alde handia ikusten da, eta Nafarroako BPGren abantaila progresiboa Europakoaren aldean, euroguneko datua baino ehuneko bi puntu handiagoa baita. Horrek adierazten du, kontseilariaren esanetan, “2024an lortutako hazkundea ez dela hor amaitzen, baizik eta 2025eko hazkundea ere handiagoa izatea bultzatzen duela, eta horrek esan nahi du Europako gainerako lurraldeak baino egoera onuragarriagotik abiatzen garela”.

Garapen-faktore nagusiak

Egoera hori zehazten duten adierazle ekonomikoei dagokienez, kontseilariak agerian utzi du BPGren hazkundea “batez ere barne-eskarian oinarritu dela, eta, bereziki, kontsumo pribatuan, dinamismo aparta erakutsi baitu, % 3tik gorako hazkunde-tasekin”. Era berean, inbertsioa berraktibatu egin da, batez ere ekipamendu-ondasunen osagaian, eta hamarren batzuk ekarri dizkio garapen ekonomiko horri.

Hala ere, kanpo-eskariak oso ahulduta jarraitzen du, eta ahulezia horrek eta sektore publikoan gutxiago kontsumitzeak azaltzen dute, eskariaren ikuspegitik, Nafarroak Espainiarekin alderatuta duen hazkundearen diferentziala.

“Azterketa sektoreka egiten bada”, esan du Arastik, “zerbitzuak izan dira Foru Komunitateko BPGaren hazkundearen faktore nagusia, industriarekin batera, bizi duen egoera konplexua gorabehera”. Gainera, Nafarroa enplegu-maila gorenetan dago, eta hazten jarraitzen du aipatutako bi osagaiei esker, izan ere, langabezia-tasa txikiena duen autonomia-erkidegoa da, % 6,6, astearte honetan ezagutzera eman den bezala 2024ko azken hiruhilekoen Biztanleria Aktiboaren Inkestaren emaitzek erakusten dutenez”.

EPAk datu historikoak eman ditu: Nafarroan 319.000 landun daude eta kopuru horretatik, 88.700 pertsonak egiten dute lan industrian, % 27,8k. Gainera, Nafarroa da emakumeen langabezia-tasarik baxuen duen erkidegoa, % 7,65 hain zuzen ere, Espainiako batez bestekoa baino ehuneko lau puntu gutxiago.

Azkenik, inflazioari dagokionez, nahiz eta urteko azken hilabeteetan gorakada izan den, beheranzko progresioa baieztatuta dagoela dirudi, eta Nafarroak 2024an % 2,6ko batez besteko inflazioarekin amaitu zuen, Espainia baino bi hamarren gutxiago izanik. Horrek esan nahi du 2023an erregistratutako tasa baino puntu bat beherago dagoela, eta, datorren urtean, azpiko inflazioak nabarmen egin duela behera, % 2,7, eta 2023an berriz, % 6,2.

2025erako egoera zalantzazkoa da, baina Nafarroako ekonomiak hazten jarraituko duela aurreikusten da. Erreferentziazko aurreikuspen-erakundeen arabera, “aurtengo hazkundea % 1,5 eta % 2,5 artekoa izan daiteke, 2024koa baino pixka bat txikiagoa, Ekonomia eta Ogasun Departamentuaren azken makro koadroan aurreikusitako dezelerazioaren ildotik” ondorioztatu du Arastik.