María Chivite Navascués Nafarroako Lehendakariak, Nafarroako Egunaren ekitaldi nagusian, Iruñeko Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionalak (UHUN) zentroak “gizarteratzeari eta aukera berdintasunari alde” egindako lana azpimarratu du. Iruñeko zentroak 2023ko Nafarroako Urrezko Domina jaso du.

Sariaren epaimahaiak aho batez proposatu duen golardo honekin, Nafarroako Gobernuak bere 50 urteko jarduerarekin gizarteari lan arloa eta unibertsitateko jarduera bateratzea ahalbidetzen duen urrutiko hezkuntza eredu baten eskutik nagusiki eginiko ekarpena aitortzea du helburu. Emakida honen foru dekretuan xedatuari jarraiki, “Bere existentziari eta jarduerari esker, herritarren multzo bat Goi Mailako Hezkuntza mailetara heldu ahal izan da, bestela ezinezkoa izango baitzen beretzat”. Irisgarritasun maila hori, halaber dekretuan xedatuari jarraiki,  bereziki esanguratsua gertatu da emakumeen kasuan, zeren esparru honetan halaber “aukeren berdintasuna” ahalbidetu du.

Ekitaldiaren garapena

Chivite Lehendakaria buru izan da golardoaren entrega ekitaldian eta hura jaso dute Iruñako UHUNeko zuzendari Teresa Imizcozek hala nola bertako errektore Ricardo Mairalek. Ekitaldira bertaratu dira halaber Miguel Rodriguez, ikasleen ordezkari gisa, Javier Blazquez irakasleen ordezkari gisa eta Amancio Amadoz, administrazioko eta zentroko zerbitzuetako pertsonalaren izenean.

Chivitek bere diskurtsoan hezkuntza sistema publikoen garrantzia nabarmendu du. Horiei esker, esan du Maria Chivitek, “aurrerapausoak eman ditugu gizarte bezala. Aukeren berdintasuna sustatuz, arrakalak murriztuz, eta bestalde, hain oinarrizkoa den ezagutza demokratizatuz”. 
Ospakizuna, zein Iruñako Kultura, Kirol eta Turismo Departamentuko egoitzako isabeldar patioan garatu den, Iruñako Lehendakari Maria Chivite eta Nafarroako Parlamentuko lehendakari Unai Hualde barne dituen lehendakaritzako segizioa sartu denean hasi da. Biek ala biek, patioa sartzeko unean Armen Erregina eta mazolariak izan dituzte aurretik, tronpeten eta tinbalen Bandak interpretatutako Haendelen “Martxa” entzuten zen bitartean. 

Ekitaldian izan dira Foru Komunitateko lehendakari Unai Uhalde, Nafarroako Gobernuko ordezkari Valentin Velasco, Nafarroako Gobernuko kontseilariak, parlamentariak nahiz alkateak, besteren artean. Bertan izan dira Kongresuko lehendakari Francina Armengol eta Inklusio, Gizarte Segurantza eta Migrazioak saileko ministro Elma Saiz ere. 

Musikaren atala, halaber 2010ean Nafarroako Urrezko Domina lortu zuen eta UHUN erakundearen erreferentziazko abesbatza litzatekeen Iruñeko Orfeoiaren eskutik girotu da. Igor Ijurraren zuzendaritzapean eta Diana Yerro piano-jolea lagun, orfeoiak interpretatu ditu Nafarroako Ereserkia hala nola “Pelegrinuak” (popular), “Wer bis an das Ende beharrt” (Mendelssohn) nahiz “Navarra mía” (Raimundo Lanas) piezak, azken honetan Joseba Garde solistarekin kontatuz.

“Talentua, topaketa, inklusioa eta aukera xede dituen esparrua”

Bere mintzaldian zehar, Chivite Lehendakariak nabarmendu nahi izan du UHUN  “Nafarroako ekosistema” barruan aurkitzen dela, horrela Nafarroa “Espainiako bizi-kalitate maila handieneko komunitatea” izatera daraman engranajea izanik. “Adimen kolektiboa – nabarmendu du Lehendakariak-, esfortzu partekatua eta kolaboratzailea klabeak dira Nafarroa izateko, eta izaten jarraitzeko Espainiako bizi-kalitate maila handieneko komunitatea. Eta zeregin horren baitan, talentua, prestakuntza, hezkuntza, funtsezko faktoreak dira. Eta horrekin zerikusi handia du Iruñeko Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionalak”.

Chivitek, bestalde, gure gizarteko unibertsitateetako jardueraren garrantzia izan du aipagai. “Ziurrenik, bere lurraldean inpaktu eta balio erantsi gehien ekarri ohi dituzten entitateak dira, prestakuntza eta kapital gizatiarra, ikerketa zientifikoa, gizarte eta kultura garapena edo berrikuntza eta aurrerapen ekonomikoa direla medio”. Ildo horretatik, gogorarazi du Nafarroak “hiru unibertsitaterekin kontatu ahal izateko zortea duela, eta horrek, gurea bezalako komunitate txiki baterako esanahi handia du, talentuan oinarritzen den garapen ereduan sinesten dugula agerian jartzen baitu”.
“Zorionak, UHUNeko talde osoari, egungoari hala nola 50 urteko ibilbide honen eskutik zentro hau talenturako, topaketarako, inklusiorako, aukerarako esparrua bihurtu duzuen guztioi”, esanez zoriondu ditu Lehendakariak.

Jarduera inklusibo eta soziala

Bestalde, Iruñako UHUNeko zuzendari Teresa Imizcozek golardoa eskertu du gogora ekarriz “Nafarroako lehenengo unibertsitate publikoa eta bakarra izan zela bere lehenengo 20 urtetan zehar”. 

Imizcozek UHUNelp jardueraren izaera inklusibo eta soziala nabarmendu ditu, izan ere, goi mailako prestakuntzarako sarbidea ahalbidetzen dio edonori, bere baldintzak edozein direla ere. “Ez dago adinaren eta plazen mugarik, bestalde, ez dago gutxieneko notarik edo muga geografikorik, eta ikasleei aukera ematen die euren laneko egoera eta familiako ardurak bateratzeko; bere osasun egoera edo aniztasun funtzionala barne hartuz”, adierazi du. 

Arlo sozialean, Teresa Imizcozek UHUNeko programak nabarmendu ditu hain zuzen preso daudenentzat, etorkinentzat, 55 urtetik gorakoentzat eta adimen emozionaleko bere Katedra; guztiak ere “gizarte orekatuago, gizatiarrago eta enpatikoago bat bultzatzeko pentsatuta daude, bere burua, komuna dena eta besterena zaintzea helburu izanik, zahartze aktiboa, derrigorrezko bakardadea, gazteen osasun mentala edo emozioen kudeaketa bezalako esparruak landuz, besteren artean”.

UHUN erakundeak 1973an ireki zituen bere ateak Iruñan, Filosofia eta Letretan, Zuzenbidean eta 25 urtetik gorakoentzako Sarbide Ikasketetan matrikulatutako  326 ikasle tarteko izanik. 2022/2023 ikasturtean 7.800 ikasle izatera heldu zen; 30 gradutan matrikulatu ziren, horien artean, Unibertsitateko Sarbide Ikasketak, hizkuntzen ikastaroak, mikro-gradu ezberdinak, UNED Senior programa, 80 master, unibertsitateko hedadura ikastaroak, Adimen Emozionalaren Katedra eta Udako Ikastaroak. Hori guztia 137 irakasle eta irakasle tutoreen zaintzari esker zeinen artean dauden hezkuntza etapa orotako irakasleak (Haurtzarotik Unibertsitatera arte) hala nola abokatutza, zientzia edota psikologia esparruko profesionalak, beste diziplina batzuen artean. 

Nafarroako Urrezko Domina

Nafarroako Urrezko Domina Foru Komunitateko bereizgarririk gorenena da. Eta haren bidez, 1982tik, Nafarroako Gobernuak pertsonak, erakundeak, entitateak eta kolektiboak aintzatetsi ditu zein nabarmendu izan diren gizartea hobetzeko, balio demokratikoak finkatzeko, eta Foru Komunitatearen kanpo proiekziorako egin duten ekarpenari esker.
UHUN, 1982tik golardoa jaso izan duten 39 pertsonek edota entitateek osatzen duten zerrendaren baitan dago.