2023ko urtarrilaren 16a

Kulturak Tibalt I.aren bizitzari eta lanari buruzko ‘La Música del Reino’ lanaren bigarren alea argitaratu du

Trovador erregearen bederatzi kanta original dituen CD batekin osatzen da argitalpena
Liburuaren azala.
camera_alt Liburuaren azala.  Deskargatu irudia collections Irudi galeria

Kultura eta Kirol Departamentuak ‘La Música del Reino’ lanaren bigarren alea argitaratu du, ‘Tibalt erregearen kantutegia” izenburupean.

Argitalpen honek, Sergio Barcellona eta Enrique Galdeano historialari eta musikariek Mikel Zuza historialaria lagun elaboratuak, XIII. mendeko lehen erdian zehar (1234 – 1253) Nafarroako errege izandako ‘Trovador’ izengoitiarekin ezagutzen zen Tibalt 1. aren bizitza eta obra biltzen ditu.

Liburu argitaratu berri honetan, Tibalt erregearen zenbait abestiren jatorrizko testuak, biografia bat, Nafarroako errege honen abestien oroimenari buruzko artikulu bat, epe horretan erabili ziren musika instrumentuak hala nola erdi aroko musika mota horren interpretazioari buruzko iritzi ezberdinak barne hartzen dituzten 202 orri dakartza. Lau hizkuntzetan idatzitako argitalpena lau multzotan banatuta dago, hizkuntza bakoitzeko bat: gaztelania, euskara, ingelesa eta frantsesa.

‘El evangelio de Roncesvalles. Primer tesoro musical del viejo reino (siglos XII-XIII) ’ izenburupean argitaratutako lehenengo bolumenean bezala, argitalpen berri hau Tibalten jatorrizko bederatzi abesti dakartzan CD batekin osatu da.

Argitalpena salgai dago Nafarroako Gobernuaren Argitalpenen Funtsean eta liburu-dendetan 20 euroko prezioarekin.

Abesti hautatuak

Totalean bederatzi dira Tibalten musika-errepertoriotik hautatuak, zein jadanik arestian  landu zituzten argitalpenean partaide diren musikariek, entzule profanoentzat egokienak izateagatik. “Abesti testuen sorta bat hautatu dugu, asmoa izanik bere neurria publikoak errazago entzungo duen formatu batekin doitzea, betiere horien koherentzia mantentzen dela bermatuz”, arbuiatu du Enrique Galdeanok.

Lan honekin, Tibalten abestiak modu berritzaile batean interpretatzen dira, bere eskema eta erritmoa sakonduz. “Tibalten partituretan definitu gabe dagoen formatu, erritmo eta itxura bat eman diegu, oraindaino entzun izan denarekiko interpretazio ezberdina emate aldera”, erantsi du Galdeanok.

Errepertorio hautatu honetako zazpi abesti bakarka nahiz abesbatzetan interpretatu dira, instrumentuekin lagunduta, eta gainerako biak erabat instrumentalak dira.

Aipagarria da bere interpretaziorako erabilitako instrumentuen hautaketan eginiko lana, garaian erabiliekiko nahiko antzekoak baitira. Erdi aroan abestiak trobalariak errezitatu ohi zituen, biola bezalako instrumentu sinpleen laguntzarekin. Lan honetarako hautatu diren instrumentuak dira: lautea eta txalaparta (soka zanpatukoa); arku-biola (soka igurtzikoa); panderoa eta darbuka (perkusioa); moko-txirula eta kanpaitxoak barne.

Abestien interpreteak Sergio Barcellona, Íñigo Casalí, Enrique Galdeano, Juán López Tabar eta Luis Taberna izan dira.