Nafarroako Gobernuak Ekitaldi Publikoei eta Iraunkortasunari buruzko Foru Dekretu bat onartu du gaur, Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Departamentuak egina, hondakinen sorrera prebenitzeko eta ekitaldi publikoetan horien kudeaketa eta ingurumen-jasangarritasuna hobetzeko.

José Maria Aierdi kontseilariak prentsaurrekoan adierazi duenez, “Dekretu hau aurrerapauso garrantzitsua da zero hondakinen politikan, kasu honetan, administrazio publikoek sustatutako ekitaldietan, eta horren jardunak eredugarria izan behar du".

"Era berean, hondakinen kudeaketa egokia salbuespenik gabe sartu behar dela eta salbuespenezko edo jendetasunezko gertaeretan ere egin daitekeela ulertzeko modu bat da. Gainera, Dekretu honen bidez, fenomeno garrantzitsu bati ere aurre egin behar zaio, esaterako sakabanatutako zaborrari, hau da, inguruan abandonatuta geratzen denari”, nabarmendu du.

Foru Dekretua aplikagarria izango da Foru Komunitatean egiten diren eta administrazio publikoek babesten, antolatzen edo diruz laguntzen dituzten ekitaldi guztietan eta/edo lizentzia edo baimen berezia edo administrazio-baimen berariazkoa behar dutenetan, ikuskizun publikoak eta jolas-jarduerak arautzen dituen Foru Legean edo haren ordezko araudian aurreikusitakoarekin bat etorriz.

Bestalde, ez zaie aplikatuko jarduera sailkaturako lizentzia duten lokaletan egin ohi diren ekitaldi publikoei, hau da, ohiko jarduera egiten dutenei (adibidez, ez litzateke aplikatuko Sadar estadioko futbol-partida batean, baina bai leku horretan bertan egin daitekeen kontzertu batean). 

Nahitaez bete beharreko neurriak

Foru Dekretua Nafarroako Aldizkari Ofizialean (NAO) argitaratu eta 12 hilabetera sartuko a indarrean, eta nahitaezko neurri batzuk eta aukera batzuk finkatzen ditu. Zehazki, nahitaez bete beharreko neurriek honako hauek ezartzen dituzte:

• Prebentzio neurriak. Erabilera bakarreko plastikozko produktuak ezin izango dira erabili eta/edo entregatu. Besteak beste, mahai-tresnak (sardexkak, aiztoak, koilarak, zotzak), platerak, lastotxoak, edari-irabiagailuak, janarientzako eta edarientzako ontziak, eta edarientzako edontziak, poliestireno hedatuz eginak. Ezingo dira erabili monodosi edo kapsula bakarretan ontziratutako produktuak, esaterako birziklagarriak ez diren monodosiak: te-poltsak, gazta biltzen duten argizari-geruzak, kaferako aluminiozko paper-poltsak eta edari-makinetarako iragazki-papereko kafe-monodosia, erabilitako kafearekin ezabatzen direnak. Ezta birziklagarriak ez diren erabilera bakarreko kapsulak ere, erabilitako kafearekin ezabatzen diren kafe-kapsulak adibidez.
• Berariazko prebentzio-neurriak. Arestian aipatutako neurriez gain, foru dekretuak berariazko prebentzio neurri batzuk ezartzen ditu, kasu honetan administrazio publikoek babestu, antolatu edo diruz lagundutako ekitaldi publikoetarako soilik, ereduzko lan gisa. Zehazki, ez da erabilera bakarreko ontzirik onartuko edariak dohainik banatzeko, ura barne, eta ez da baimenduko edarientzako erabilera bakarreko edalontziak saldu eta banatzea. Erabilera bakarreko ontzien ordez beste batzuk jarri beharko dira, bai banaketarako, bai salmentarako. Halaber, ostalaritza-zerbitzuetan edo ekitaldietako elikatze-puntuetan iturriko ura edatea eskaini beharko da, edalontzi edo botila berrerabilgarrietan, doan eta establezimenduaren eskaintzaren osagarri. Halaber, ez da onartuko erabilera bakarreko plastikozko ontziak erabiltzea elikagaietarako, material biodegradagarriz edo konpostagarriz osatutakoak izan ezik, eta ekitaldi publikoetako ekitaldi gastronomikoetan, esaterako herri-bazkarietan edo bestelakoetan, erabiltzen den ontziteria berrerabili egin beharko da.
• Bereizteko eta kudeatzeko neurriak. Gutxienez bost hondakin-frakzio (materia organikoa, ontzi arinak, papera eta kartoia, beira eta gainerakoak) dituzten edukiontziak jarri beharko dira, behar bezala seinaleztatuta. Kirol-ekitaldien kasuan, eremu horiek hornidura-eremuan kokatuko dira. Gainera, ontziak uztea saihesteko, foru- eta toki-administrazioek Biltegiratzeko, Itzultzeko eta Itzulerako Sistema bat sustatu beharko dute, betiere ezarrita badago.
• Komunikazio- eta sentsibilizazio-neurriak. Ekitaldia egin aurretik ezarritako jasangarritasun-neurrien berri eman beharko da, eskura dauden bitarteko guztien erabilera eginez (web-orriak, sare sozialak, prentsa, inskripzio-orriak, etab.) eta ekitaldian zehar argi eta garbi jakinaraziko da zer neurri ezarri diren hondakinen prebentzioarekin eta kudeaketarekin lotuta.
• Kontrol- eta jarraipen-neurriak. Ekitaldiak antolatzen edo sustatzen dituen erakundeak hondakinak kudeatzeko plan bat egin beharko du, eta berotegi-efektuko gasak murrizteko ekintzak eta/edo neurriak ezarri beharko ditu. Gainera, espazio mugatuen kasuan, 2.000 pertsona baino gehiagoko edukiera edo jendetza badute, karbono-aztarnaren kalkulua egin beharko da.

Ekitaldi Publiko Jasangarria egiaztatzeko intsignia 

Nahitaezko neurriez gain, Foru Dekretuak aukerako hainbat neurri ezartzen ditu inspiratzaile gisa, besteak beste: elikagai-soberakin posibleak gizarte-erakundeei ematea, horien banaketa bermatzeko; informazioa eta komunikazioak formatu digitalean banatzea, paperaren eta tintaren kontsumoa murrizteko; ontziratu gabeko produktuen erosketen bidez gainpaketatutako produktuak saihestea; beharrezkoa izanez gero, tinta biodegradagarriak erabiltzea; talde berde bat (pertsona edo taldea) eratzea, ekitaldiaren ingurumen-alderdiak zaintzeaz eta bertaratutako pertsonak sentsibilizatzeaz eta informatzeaz arduratuko dena; elikagaiak eta edariak aukeratzea ingurumen-iraunkortasuneko irizpide garrantzitsuenekin; edo mugikortasun jasangarria bultzatzea, besteak beste.

Ekitaldi Publikoei eta Iraunkortasunari buruzko Foru Dekretuak ezartzen du, halaber, Nafarroako Ekitaldi Publiko Jasangarria (EPSN/NEPJ) ikurra sortu dela. Bertan onartzen da ekitaldia ingurumen-jasangarritasuneko baldintzetan egiten dela, nahitaezko gutxieneko baldintzetatik haratago, eta modu aktiboan lagundu dela hondakinen prebentzioan eta kudeaketan, eta klima-aldaketa arintzen.

EPSN/NEPJren aintzatespena programa globaletara zabaldu ahal izango da. Programa horiek ekitaldien batukariak dira, esaterako herriko jaiak, betiere ekitaldi bakoitzak ingurumen-iraunkortasunaren irizpideak betetzen baditu.

Intsignia ekitaldi publikoa egin aurretik lortu eta erabiltzeko, erakunde antolatzaileak edo sustatzaileak ingurumen arloko eskumenak dituen departamentuari eskatuko dio, eta departamentu horrek ingurumen-iraunkortasunerako alderdiei buruzko informazioa eskatuko du.