Maria Chivite Navascues Nafarroako Lehendakariak ostiral honetan iragarri duenez, Nafarroako Gobernuak Industria Inbertsiorako Programa bat jarriko du martxan, sektorearen kontrahorma izango dena. Proposamena hurrengo Industria Mahaian aurkezteko zain, Gobernuko buruak bi gako aipatu ditu: Nafarroako industrian eragina duten laguntza publiko gehiago eta inbertsio mekanismo publiko-pribatu berriak sortzea.

Chivitek neurri honen lehen aurrerapena egin du Nafarroako UGTren 13. kongresuaren irekieran, eta programaren ildo nagusiak garatu ditu gaur eguerdian, Nafarroako Enpresarien Konfederazioak eta La Información taldeak antolatutako Nafarroa Enpresarien Saria emateko ekitaldiaren amaieran.

2019. urtearen amaieratik, Industria Departamenduak 238 milioi euro bideratu ditu enpresentzako zuzeneko laguntzetara, 17.400 espedientetan bideratuta. Industria Inbertsioko Programa berriak enpresa gehiagori baliabide publiko gehiago ematea aurreikusten du, laguntza publikoen trakzio-ondorioak hobetzeko premisarekin. Aldi berean, Exekutiboa lanean ari da Europako epe luzerako inbertsio-funtsak (FILPE) Nafarroan hedatu ahal izateko, ekonomia erreala finantzatzen laguntzeko asmotan. ETEentzako eta kotizatu gabeko enpresentzako kapital pribatua mobilizatzeko aukera ematen duen tresna da.

Industriaren Mahaiak sektorearen behar nagusiak jasoko ditu, inbertsio-ahalegin berri horren lehentasunezko helburuak ezartzeko. Ildo horretan, Chivitek aurreratu du Nafarroako Inbertsio Institutuak (INI) datorren astean lizitatuko duela Nafarroako hazkunde ekonomikoa sustatzeko diagnostikoa eta ekintza-plana egiteko. Dagoeneko S4 Estrategiatik lantzen ari diren sei sektoreez gain, Presidenteak beste batzuk deskribatu ditu, hala nola "sektore aeroespaziala, elektronika, eraikuntza industrializatu eta jasangarria edo biologia sintetikoa", eta horiek ere bultza litezke.

"Gure helburua da datozen bost urteetarako laguntza publikoek eragina handitzea, enpresa askotara iristea eta garrantzi handiagoa izatea", adierazi du Chivitek Nafarroako enpresaburuen buruzagitzaren aurrean.

Presidenteak Europako Batzordeak (EBko organo exekutiboa) berriki argitaratutako "Lehiakortasunaren iparrorratza" izeneko dokumentua hartu du erreferentziatzat. Dokumentu horrek aurrezkien eta inbertsioen arteko finantzaketa mistoa eta enpresen gaitasunerako laguntza gisa birbideratutako aurrekontua aipatzen ditu.

Kanpoko mehatxuak dituen industria indartsua

Nafarroako industria, gaur egun, Foru Erkidegoko BPGaren % 31 da eta 89.000 pertsonari ematen die lana, azken 10 urteetan % 36 gehiago. 2024an, 17 enpresa sortu edo handitu ziren desagertutako enpresa bakoitzeko, eta, oro har, Nafarroako industriak 153 milioi euroko inbertsioak egin zituen iaz, 2019tik izandako kopururik handiena.

Nafarroak du Espainiako eta Europako enpresa-jarduera finkatuaren bigarren tasarik handiena, eta horrek esan nahi du enpresa berrien biziraupen-maila handiagoa dela Nafarroan beste eskualde batzuetan baino. Gainera, Nafarroako enpresak dira hornitzaileei lehen ordaintzen dietenak, batez beste 10 eguneko atzerapenarekin, eta horrek kaudimena erakusten du.

Sozietate Zergaren mozkinengatik Nafarroan ordaintzen den zerga-tasa erreala lurralde erkideari dagokiona baino 4 puntu txikiagoa da. Enpresa handien kasuan, ehuneko erreala araudiak ezartzen duen % 28tik % 20ra jaisten da, lanpostu berriak sortzen dituzten, etekinak berrinbertitzen dituzten edo I+G+Bra bideratzen dituzten enpresek lortutako onura fiskalei esker.

Sektorearen egoera honek ez du Nafarroako industria arriskutik salbuesten, Chivite presidentearen ustez: "Ez da ahultasuna mehatxuarekin nahastu behar. Nafarroako industriak ez du barne ahuleziarik erakusten, baina bai kanpoko mehatxuen eraginpean ". Besteak beste, "gerra, energiaren kostuen igoera, hornidura-kateen mozketa" eta EBko ekonomia traktoreen (Frantzia eta Alemania) atzeraldi egoera aipatu ditu. "Mehatxu horiek indar handiagoz berpizten dira AEBek eta Txinak inposatu nahi duten inperialismo ekonomikoagatik", azpimarratu du Chivitek, eta Europar Batasunaren erabakiak hartzeko eskatu du, industriari bere lehiakortasuna hobetzeko baliabideak ematean oinarrituta, "agente guztiei kalte egiten dieten gerra komertzialetan erori gabe".

Erakundeak, enpresak eta sindikatuak

Chivitek datu eta gogoeta horiek eman ditu Nafarroa Enpresariala Sariaren amaieran. Bertan, CENek eta Grupo la Informacion erakundeak José León Taberna (Tabernako presidente ohia, egungo Berlys-Monbake) eta Juan Mari Antoñana (desagertutako Súper Mabo supermerkatu katearen sortzailea eta gaur egun Bodegas Inurrietako presidentea) enpresen ibilbideak omendu dituzte.

Halaber, Busto familia saritu da, Ignacio Busto Alonso eta Ignacio Busto Basarte, hurrenez hurren, IBConnect Peraltako enpresako presidente eta zuzendari nagusiaren artean. Enpresa hori konexio-sistemen fabrikazioan espezializatuta dago: USB, ahotsa, datuak eta multimedia, etab.

Presidenteak Europan Ongizate Estatuak eraiki duen "enpresa ona" kontzeptuaren inguruan hausnartu du: "balioa sortzen dute, enplegua sortzen dute eta guztion onerako lagungarriak dira, esan du, baina gizarte aldetik ere definitzen dira, eta hori da haien ondare nagusia".

Lehenago, goizeko lehen orduan, Maria Chivitek Nafarroako UGTren 13. kongresua inauguratu zuen. Bertan, Lorenzo Rios aukeratu dute idazkari nagusi, Jesus Santosen ordez.

Bere hitzaldian, Chivitek Santosen kontzertazio lana eskertu du eta Rios animatu du ardura berrian. Elkarrizketa sozialerako joera duten hainbat tranpa ere errepasatu ditu: "Sindikatuak sistema ustel baten parte gisa aurkezten dituen olatu ultrakontserbadorearen aurrean, begiak ireki behar dira; lan-harremanak indibidualizatzeko Estatuaren papera desarautzea eta murriztea bilatzen duen mugimendua da". Chivitek aurkeztu duen beste "dilema faltsu" bat "enpresen lehiakortasunaren eta kalitatezko enpleguaren artean aukeratu behar izatea izan da. Enpresen konpetentzia gizarte ekitatea bermatzen duten enplegu onetan oinarritzen da ", amaitu