Nafarroako Gobernuak emakumeek pairatzen dituzten eguneroko indarkerien aurkako jarrera agertu du gaur, “beste indarkeria mota batzuk, esplizituagoak eta larriagoak, legitimatzen eta ahalbidetzen dituen iceberg baten oinarria” direla iritzita. Indarkeria ekonomikoa, psikologikoa eta sinbolikoa dira, askotan “ikusezinak” eta sozialki justifikatuak, baina “gizarte demokratiko baten garapenerako oztopo larria eta iraunkorra” dira.

Emakumeen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Eguna dela eta, Nafarroako Gobernuak aldarrikatu du beharrezkoa dela genero-desberdintasuna sortzen duten eguneroko keinu eta jokabideei buruz “begirada kolektiboa fintzea eta hausnartzea”, “gizarte kontziente bat bakarrik izan daitekeelako benetan askea eta justua”.

Nafarroako Parlamentuko presidente, Unai Hualde, eta Foru Gobernuko kontseilariek elkarretaratzea egin dute Nafarroako Jauregiaren aurrean, azaroaren 25a dela eta. Ana Ollo bigarren lehendakariordea eta Memoria, Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskara kontseilariak eta Begoña Alfaro hirugarren lehendakariordea eta Etxebizitzako, Gazteriako eta Migrazio Politiketako kontseilariak irakurri dute Nafarroako Gobernuak aldarrikapen egun horren harira onartutako adierazpen instituzionala, euskarazko eta gaztelaniazko bertsioetan. 

Nafarroako Gobernuak indarkeria nabariaz "haratago begiratzea" eta "ezkutuko indarkeriak, eguneroko keinuetan, hizkuntzan, arazoaren ukazioan edo kontrolaren justifikazioan ezkutatzen direnak argitara ateratzea" izan nahi du aurtengo mezuaren ardatza, baita emakumeen itxura fisikoan oinarritutako mezuetan oinarritutako gauzatzean ere. 

"Gure gizarteak kultura matxista batek baldintzatuta jarraitzen du, eta kultura hori arlo guztietan agertzen da: familiaren ingurunean, politikan, kirolean, harreman afektibo eta sexualetan, lan-eremuan eta komunikabideetan. Egunero entzuten edo iruzkinak egiten ditugu, eta genero-rol tradizionalek ezarritako egiturazko desberdintasuna eta hierarkia islatzen eta iraunarazten duten jokabideak ikusten edo protagonizatzen ditugu. Egunero, egunerokotasunean ezkutatuta, emakumeen eta nesken aurkako indarkeriak ere erabiltzen dira ", azaldu dute Ollo eta Alfaro lehendakariordeek. 

Adierazpena bat dator Nafarroako Gobernuak azaroaren 25a dela eta aurten zabaldu duen publizitate instituzionaleko kanpainaren mezu nagusiarekin, " Egunerokoan ere ezkutatzen da indarkeria. Ikusaraz dezagun". 

Adierazpen instituzionala

Adierazpen instituzionalak honako hau adierazten du:

"Urteroko gisan, Nafarroako Gobernua bat dator, azaroaren 25aren karietara (Emakumeen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Eguna) mugimendu feministak, herritarrek eta erakundeek antolaturiko mobilizazioarekin.

Adierazpen honen bidez, Nafarroako Gobernuak irmoki berresten du genero-desparekotasunak desagerrarazteko eta emakumeen eta neskatxen aurkako indarkeriarik gabeko gizarte bat eraikitzeko duen konpromisoa.

Emakume eta neskatxen aurkako indarkeria, emakumezko izate hutsagatik, emakumeen bizitzeko eskubidearen, askatasunaren eta duintasunaren aurkako erasoa da, eta gizarte demokratiko bat garatzeko oztopo larri eta iraunkorra da.

Gure gizartea oraindik ere kultura matxista baten mendekoa da eta, kultura hori, eremu guztietan agertzen da: familia-ingurunean, politikan, kirolean, harreman afektibo eta sexualetan, lan-eremuan eta komunikabideetan. Egunerokoak ditugu genero-rol tradizionalek ezarritako egiturazko desparekotasuna eta hierarkia islatzen eta iraunarazten dituzten jokabideak; egunero entzuten edo aipatzen ditugu, egunero ikusten ditugu eta horien protagonista ere izaten gara. Egun oroz, egunerokotasunaren pean, emakumeen eta neskatxen aurkako indarkeriak ere gauzatzen dira.

Zenbaitetan, erabat kontziente izan gabe jarduten dugu, ohituragatik edo hausnarketa gabeziagatik. Hala ere, maiz, jarrera horien garrantzia txikiagotzen dugu, justifikatzen saiatzen gara, eta jokabide horiek salatzen dituztenak zein pairatzen dituztenak erruduntzat hartzen ditugu, gatazkak eragitea edo giro txarra sortzea leporatuz.  

Ez litzateke egokiagoa, gizarte arduratsu batean, emakumeei eta neskatxei entzun eta serio hartzea aipatzen dituztenean eguneroko erasoak, mespretxuzko iruzkinak eta nagusikeriazko edo kontrolezko jarrerak?

Eta, hala ere, maiz isilik egoten gara, nahiz eta erabat jakitun izan zergatik egoten garen isilik. Zenbaitetan jarrera horiek justifikatzen ditugu edo beste alde batera begiratzen dugu, jakinik gure jarrerarekin ahalbidetzen dugula jokabide horien jarraipena.

Intentsitate txikiagoko indarkeria mota horiek, albisteetan ageri ohi ez direnak, beste indarkeria mota batzuk sostengatzeko eta elikatzeko oinarri dira: haien gutxieneko izendatzaile komuna dira. 
Indarkeria hori ez da ikusezina, hutsala eta identifikatzen zaila. Ikusezin bihurtua da, izendatzeak berak eragiten duelako jarrera hartu beharra, eta bistaratzeak eskatzen duelako eguneroko espazioetan (familia, bikotea, lana, lagunak) irmotasuna azaltzea eta konpromisoak hartzea. Hara hor zertan datzan haren konplexutasuna. 

Ezinbestekoa da, hala, arreta paratzea emakumeen aurkako indarkeria ohikoenetan ere: icebergaren oinarria osatzen dutenak, ezkutukoak, ikusezin bihurtu direnak. Indarkeria horiek dira, hain zuzen ere, indarkeriarik esplizituenak eta larrienak legitimatzen eta ahalbidetzen dituztenak. Arras erroturiko indarkeriak, oharkabean pasatzen direnak eta, are, gizartean justifikatzen direnak. 

Indarkeria horiek — ekonomikoak, psikologikoak, sinbolikoak — adierazten dira kaltegabeak diruditen portaera, jarrera eta diskurtsoen bidez, baina, berez, emakumeen kontrola, desparekotasuna eta desbalorizazioa eragiten dituzte. 

Indarkeria ikusezinak bistaratzeko, funtsezkoa da balioa ematea bestelako harremanei, elkarrenganako errespetuan, entzutean, adostasunean eta giza eskubideetan oinarriturikoei, eredu hierarkiko eta posesiboen aurrean. Gainera, funtsezkoa da gizarte-testuinguruak sortzea, emakumeen eta neskatxen autonomia sustatuko dutenak eta sinesgarritasuna indartuko dutenak.
Horregatik, aurten agerikotik haragoko begiratua da sustatu nahi duguna. Argitara atera nahi ditugu ezkutuan dauden indarkeriak, eguneroko keinuen, hizkeraren, arazoen ukazioaren edo kontrolaren justifikazioaren pean estaltzen direnak.

Indarkeria horiek zein diren argi izatea da haiek desagerrarazteko lehen urratsa. Nahitaezkoa da fintzea gure begirada kolektiboa eta hausnartzea geure portaerei buruz, gizarte kontziente bat soilik izan baitaiteke zinez askea eta bidezkoa.

Erakunde gisa, arazoa aitortzea ez da aski. Horregatik, eutsi egiten diogu erabakitasunez eta ikuspegi feministatik jarduteko konpromisoari, bestelako erakunde, gizarte-entitate eta herritarrekin koordinatuta lan eginez. Gisa horretara soilik indartzen ahalko ditugu indarkeria matxistak jasaten dituzten emakumeei eta haien seme-alabei zuzendutako politika eta neurri integralak, prebentzioan, arretan, babesean, erreparazioan eta justiziarako sarbidean oinarriturik.

Erabat gaitzesten dugu emakumeen aurkako indarkeria mota oro, eta gure konpromiso irmoa berresten dugu haien bizitza, askatasuna edo duintasuna urratzen duten adierazpen guztiak desagerrarazteko. Hori izan dadila gure omenaldi zintzoa emakumeen aurkako indarkeriaren biktima orori eta indarkeria horretatik bizirik iraun duen orori. 

Azkenik, herritar orori dei egiten diogu azaroaren 25aren karietara antolaturiko ekitaldietan aktiboki parte hartzera. Emakumeen aurkako indarkeria ezabatzeko, erantzun kolektiboa, jarraitua eta konprometitua eman behar da. Guztion parte-hartzearekin soilik eraikitzen ahalko dugu indarkeria matxistarik gabeko Nafarroa."