Gaur egun, maiatzaren 10eko 10/2010 Foru Legeak bi egoera eskatzen ditu tentsionatutako merkatu-eremuak deklaratzeko: batetik, hipotekaren edo alokairuaren kostuaren batez besteko kargak, aurrekontu pertsonalean edo bizikidetza-unitatearenean, gehi oinarrizko gastu eta hornidurak, eremu jakin bateko familien batez besteko errentaren %30 gainditzea; eta, bestetik, etxebizitzaren erosketa- edo alokairu-prezioak, lurralde-eremu horretan, aurreko bost urteetan hazkunde metatuaren ehunekoa gutxienez 5 puntu handiagoa izatea Nafarroako Foru Komunitateko kontsumoko prezioen indizearen hazkunde metatuaren ehunekoa baino.

Joan den urriaren 18an Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofizialean argitaratu zen Foru Lege proposamenak artikulu bakarra du, Nafarroako Etxebizitza Eskubideari buruzko maiatzaren 10eko 10/2010 Foru Legearen 97. artikulua aldatzea planteatzen duena, irizpide berrien pean tenkatutako bizitegi-merkatuko eremuen izendapena bultzatzeko helburuarekin. 

Helburua da “etxebizitza-politikako tresna hori ahalik eta azkarren garatzea, Nafarroan gero eta zailagoa baita hura eskuratzea, batez ere alokairu-erregimenean”. Legegintza-erregimenak zioen azalpenean azaltzen duenez, erreforma honekin “etxebizitza erosteko eta alokatzeko eragiketetan babesa hobetu nahi da, prozesuan segurtasuna eta bermeak emateko beharrezko gutxieneko informazio batzuk sartuz, informazio eguneratuaren bidez eta datu ofizialen bidez babestuz bai errentatzaileak bai errentariak, bai merkatu horretan esku hartzen duten agenteen multzoa”.

Aldaketa horren xedea da Nafarroako araudia maiatzaren 24ko 12/2023 Legean, etxebizitza-eskubideari buruzkoan, jasotako aurreikuspenetara egokitzea, eta bizitegi-merkatuko eremu gisa izenda daitezkeen eremuak aipatzea, herritarrentzat arrazoizko prezioan dagoen etxebizitza-eskaintza eskasa oinarri hartuta.

Irizpide bakarra: hipotekaren kostua babez besteko errentarekiko edo KPIren igoera metatua. Gaur egun, maiatzaren 10eko 10/2010 Foru Legeak bi baldintza eskatzen ditu merkatu tentsionatuko zonak izendatzeko: hipotekaren edo alokairuaren kostuaren batez besteko karga, norberaren edo bizikidetza-unitatearen aurrekontuan, gehi oinarrizko gastu eta hornidurak, eremu jakin bateko familien batez besteko errentaren % 30 baino handiagoa izatea; eta lurralde horretako etxebizitzaren erosketa- edo alokairu-prezioak aurreko bost urteetan Nafarroako Foru Komunitateko kontsumo-prezioen indizearen hazkunde metatuaren ehunekoa baino ehuneko 5 puntu handiagoa izatea, gutxienez.

Planteatutako aldaketarekin, tenkatutako zona deklaratzeko, orain arte adierazitako baldintzetako bat baino ez da beharko. Gainera, erreferentziazko KPIaren hazkunde metatuaren ehunekoa 5 puntutik 3 puntura jaistea aurreikusten da. Bestalde, lege-proposamenak zenbait neurri formal sartzen ditu, bizitegi-merkatu tentsionatuko eremuak izendatzeko prozesuan hartu beharko direnak. Ildo horretan, deklarazioaren aurreko eta ondorengo partaidetza- eta jendaurreko informazio-faseei buruzko alderdiak zehazten dira. Azken kasu horretan, toki-erakundeek tentsio-eremu izendatutako eremuan ezarri beharreko neurrien berariazko plana egiten parte hartuko dutela aurreikusten da.

Foru lege proposamenaren arabera, tentsionatutako Etxebizitza Merkatuko Eremu izendatzeko, neurri hori justifikatzen duen memoria bat beharko da, datu objektiboen bidez, eta biztanleria egoiliarrarentzat etxebizitza nahikoa ez hornitzeko arrisku berezia dagoela oinarri hartuta. Lurralde-eremu bat Bizitegi Merkatu Tentsionatuko Eremu bezala izendatzea onartzen duen foru-aginduak izendapen horren hiru urteko indarraldia aurreikusiko du.