Descárgate la app
'Ez zaitzatela nahas': Nafarroako Gobernuak egiazko informazioa eta informazio plurala aldarrikatzen du, “fake news” foraletan oinarritutako kanpainarekin
2025ko azaroaren 25a
'Ez zaitzatela nahas': Nafarroako Gobernuak egiazko informazioa eta informazio plurala aldarrikatzen du, “fake news” foraletan oinarritutako kanpainarekin
Campaña del Gobierno de Navarra en defensa de la información veraz y plural y contra los bulos
Erriberriko Jauregian Europako jolas-parkerik handiena egingo dute edo Gazteluko Plazan lehen metro geltokia eraikitzeko obrak egingo dira, Nafarroako Gobernuak hautatutako bi ‘fake news’ dira, informazio egiazkoa eta plurala defendatzeko kanpaina bat egiteko. Izan ere, 10 pertsonatik 7k benetako albiste bat eta gezurrezkoa bereizteko zailtasunak dituztela adierazi dute. 'Ez zaitzatela nahas' indar-deia errepikatzen da sortutako material grafikoetan eta ikus-entzunezkoetan.
Kanpaina aste honetan jarriko da abian lehen bi inpaktu horiekin, eta datozen egunetan tokiko beste albiste batzuk aterako dira, gezurrezkoak, horien bidez Foru Exekutiboak agerian utzi nahi baitu bulo bat sinesteak duen arriskua, iturriak kontrastatzen ez badira edo informazioak gainetik irakurtzen badira.
Lehen lehendakariordea eta Lehendakaritzako kontseilaria den Felix Tabernak azaldu du kanpaina Europar Batasunean desinformazioaren fenomenoari aurre egiteko bultzatutako estrategiaren barruan sartzen dela, “demokraziarentzat arriskutsua” delako, hauteskundeen emaitza bezalako prozesu subiranoetan esku har dezake-eta. “Estrategia, batez ere, herritar irizpidea izatea da, tonuz igotako alderdiei buruz ohartaraztea eta botere publikoei ere deia egitea tokiko komunikabideak bultzatu ditzaten”, azaldu du lehendakariordeak.
Nafarroako Gobernuak bat egin du informazio egiazkoa, kontrastagarria eta egiaztagarria dena bultzatzeko politika publikoa defendatzearekin, lurraldeko hainbat udalerriri lotutako ‘fake news’ adibideetan oinarritutako kanpaina instituzionalaren bidez, “sinesgarriak baitira, baina erabat faltsuak”. Albiste horiek manipulatutako irudiekin eta egiazko itxura duen informazio-egiturarekin agertzen dira, baina asmatutako oinarria dute. “Honen bidez arreta erakarri nahi da, herritarrek irizpidea izan dezaten”, adierazi du lehendakariordeak, eta herritarrei eskatu die beren mugikorretan edo sare sozialetan irakurtzen edo entzuten dituzten albisteak egiazkoak diren aztertzeko behar adina denbora hartzeko. “Horretarako, hobe da iturrietara jotzea eta beste informazio-iturri batzuk ikustea. Herritarrak kontziente izan behar du, irizpidea izan eta faltsua eta egiazkoa dena bereizten jakin behar du”, azpimarratu du Tabernak.
Kanpainaren mezua
Nafarroako Unibertsitateak Reuters Institutuaren (Oxfordeko Unibertsitatea) proiektu globalaren esparruan egindako Digital News Report 2025 txostenaren arabera, Espainiako herritarren %69 kezkatuta dago Interneten egiazkoa edo faltsua zein den ez dakielako. Foru Exekutiboak bultzatutako kanpainak datu hori azpimarratzen du, zorroztasunez informatzea eta titular sentsazionalistak edo benetako itxura duten buloak ez sinestearen garrantzia aldarrikatzearekin batera.
“Arazoa da pertsona asko eta asko titularrarekin (askotan sentsazionalista denarekin) geratzen direla, eta, gainera, ez dutela informazioa sakontzen”, esaten du kanpainaren testuak, eta mezu argia ematen du: “Ez zaitzatela nahas. Eta, partekatu aurretik, pentsatu eta egiaztatu iturri identifikatuak eta fidagarriak direla. Kontrastatu, zalantza egin eta galdetu. Era horretan bakarrik lortuko dugu desinformazioa ez zabaltzea”, adierazten da egindako karteletan.
Kanpainaren helburua da herritarrek desinformazio digitalaren arazoaz hausnarketa egitea eta informazio faltsua edo partziala transmititzen ez parte hartzea. Horrez gain, kazetaritzako profesionalen eta komunikazio-enpresen balioa aldarrikatzen du, zorroztasunez eta profesionaltasunez lan egiten baitute benetako informazio-iturri eta baimendutako iritzi plural gisa.
Nafarroako Gobernuak egiazko informazioarekiko duen konpromisoa erakusten du kanpaina honen bitartez. Informazio hori, Espainiako jurisprudentziaren arabera, legezko bideetatik lortzen eta zabaltzen da, kontraprestaziorik gabe (ordaindutako informazioa publizitatea da), eta kontrastatua izan da, eta ez du adierazpen iraingarririk. Foru Exekutiboak, gainera, iritzi plurala aldarrikatzen du; hau da, bokazio pedagogikoa duten ahots baimenduez osatua ikuspegi partikularretatik, desitxuratzeko eta iraintzeko grinarik gabe. Zabaldu nahi den mezua da iritzi guztiek ez dutela berdin balio, datuen sendotasunaren eta horiek maneiatzen dituenaren gaitasun dialektikoaren mende baitaude.
Kanpainaren bidez, Foru Exekutiboak erakunde publikoek alfabetatze mediatikoa bultzatzeko duten betebeharrari erantzuten dio, herritarrei egiazko informazioa eta iritzi plurala informazio alderdikoi eta informazio-modalitate berrietatik bereizten laguntze aldera (tartean, amuak diren titularrak edo ‘clickbait’ deituak), ez baitiote inolako ekarpenik egiten iritzi publiko fidagarria osatzeko helburuari.
Gazteak eta adinekoak, buloen aurrean kalteberak diren pertsonak
Nafarroako Gobernuak desinformazioaren kontra abian jarritako kanpainaren materialak gizarte osoari zuzentzen zaizkio, eta arreta berezia eskaintzen diete buloen aurrean bereziki kalteberak diren bi segmenturi: batetik, 30 urtetik beherako gazteak, informazioa lortzeko eta iritzia osatzeko iturri digitalak eta sare sozialak bakarrik erabiltzen dituztelako; eta, bestetik, adinekoak, lan-jardueraren etapa amaitu eta denbora asko izatean, komunikabideak eta sare sozialak erabiltzen dituztelako informatzeko eta iritzia osatzeko.
Kanpainaren aurrekontua 150.000 eurokoa da, eta bideo bat, kartelak eta irratirako iragarkiak egin dira. Kanpaina hedatzeko, bide hauek erabiliko dira: sare sozialak (Facebook, Instagram eta Tik Tok), prentsa idatzia eta digitala, irrati generalista eta musikalak, tokiko telebistak eta Iruñeko eta Iruñerriko, Tuterako, Lizarrako eta Tafallako markesinak eta bestelako hiri-euskarri batzuk (adibidez, Nafarroako Jauregian jarritako olanak eta mupiak). Bideoak euskaraz eta gaztelaniaz egin dira, eta albistegietako aurkezleak diren emakumezko eta gizonezko batek albisteari egiazkotasuna ematen dioten buloak ezagutzera ematen dituzte, irudi eta guzti, eta, ondoren, gezurrezkoak direla adieraziko dute.
Nafarroako Gobernuak, gainera web gunea prestatu du kanpainari buruzko informazioarekin.