Erdi Aroko hiru txanpon nafar erosi dira - Nafarroako Museoa

Joan den ekainean, Madrilgo Tauler & Fau etxe espezializatuaren enkante publikoan, eta Nafarroako Gobernuaren izenean Kultura Ministerioak kultura-ondasunak erosteko administrazio publikoen lehentasunez erosteko eskubidea baliatuz, Nafarroako Museoaren bilduma egonkorrerako hiru txanponak erosi ziren 17.700 euroko erremate-prezioan.

Frantzisko Feboren dukadoa da 1479 eta 1483 artean Iruñean egin ziren 5.263 aletatik gaur egunera arte iritsi den txanpon bakanetakoa. Txanpon hori, Nafarroako erregearen bustoa agertzen dena, XIX. mendean eman zuen ezagutzera lehen aldiz Faustino Poey d 'Avant numismatiko frantziarrak. Moneta bitxi eta baliotsu hau Museoaren monetarioan sartzeak, zeinaren bidez 12.000 euroko erremate-prezioa ordaindu baita, bere bilduma numismatikoaren mota guztiak osatzen ditu.

Bestalde, Joan eta Katalinaren dukadoa, 1487 eta 1488 artean Iruñean sortua bera ere, Hispanic Society-ren bildumatik datorren alea da, 2011. urtean saldua, eta monarkek aurrez aurre dituzten bustoak aurkezten ditu. Txanpon horri "urrezko nafarra" deitu zitzaion, eta garai hartako dokumentazioan hauek izan behar zituzten ezaugarriak aipatzen dira: “con la forma de las caras del seynor rey et de la seynora reina en la una parte, e en la otra parte las armas reales de Navarra con su corona”. Motibo horiek Errege-Erregina Katolikoek 1475etik sortutako "gaztelarrak" imitatzen dituzte, bai aurrez aurreko bustoen ikonografian, bai "nafar" izendapenean, Fernando eta Isabelen "gaztelarren" aldean. Errematearen prezioa 3.600 eurokoa izan da.

Azkenik, Karlos II.aren gruesoa ere Hispanic Society-ren bildumatik dator, eta Nafarroako erregeak 1350 eta 1378 bitartean Normandian zituen domeinuetan sortu zen, Frantziako erregeak kendu zizkionean. Karlos II.ak urrezko, zilarrezko eta bilozko txanpon ugari egin zituen, bai Nafarroan, bai Frantziako bere jabetzetan. Kasu honetan, txanponek kalitate hobeko Frantziako isuriak imitatzen dituzte, eta, horregatik, errege nafarrari "moneta faltsutzea" leporatu zioten. Hiru liseko lodiera arraro horrek Joan II.aren Frantziako moneta imitatzen du, 1359ko ekainetik urrira bitartean sortua, eta, beraz, urte horretakoa izan daiteke. Enkanteko errematearen prezioa 2.100 eurokoa izan da.

Txanpon arraro horiek eskuratuta, Nafarroako Museoak Nafarroako txanponaren bilduma numismatiko aparta osatu du, 721 piezaz osatua. Pieza horietako batzuk 2021az geroztik daude ikusgai Nafarroako Moneta areto monografikoan, hirugarren solairuan. Museoak datorren urtean jendaurrean erakusteko konpromisoa hartu du.