Nafarroak hasiera ofiziala eman dio gaur munduan birkokatzeko estrategia berriari, bizi-kalitate maila altuetan mantentzeko “ahaleginaren eta adimen kolektiboaren” balioa aldarrikatzen duen marka-irudi berri batean islatuta, Maria Chivite Nafarroako Lehendakariak gaur nabarmendu duenez.

200 bat publikok eta pribatuk parte hartu dute gaur goizean Baluarten eginiko Nafarroa Marka berriaren aurkezpen ekitaldian, zeinek Foru komunitatearen birdefinizio estrategikoa planteatzen duen “Funtzionatzeko modu bat” / “Gauzak egiteko modua” lelopean. Aurkeztutako proposamena 2023. urtearen amaieran bultzatutako hausnarketa-prozesu baten emaitza da, Nafarroa “erreferentziazko ekosistema sozioekonomiko” bihurtzeko, talentua eta inbertsioak erakartzeko gai izango dena, irudi “berritua, indartsua eta sendoa, barrurantz eta kanporantz konfiantza eta erakargarritasuna sortuko duena” oinarri hartuta.

Lehendakariak azpimarratu du marka hori eraikitzeak “erronka kolektiboa” dakarrela, eta Foru Gobernuak berak egiten duen ekarpena gainditzen duela, lehentasunen definizioan parte hartu duten eta hemendik aurrera beharrezkoa den “hedapen erantzunkidea” egiten lagunduko duten erakunde, unibertsitate, toki-erakunde, enpresa, kolektibo, elkarte eta gizarte zibil guztiak biltzeko. 

“Nafarroa Marka ez da Gobernuaren plan bat. Lurralde-marka bat da. Marka kolektibo bat, haztea eragin behar duguna. Adimen kolektiboko ariketa bat, komunarekiko konpromisoa ere badena. Horregatik, beste ahalegin bat eskatu nahi dizuet: guztion artean hausnarketa-ariketa hau egiteko gai izan garenez, emaitzaren inguruan lerrokatu behar dugu. “Elkarrekin bultza dezagun Nafarroa Marka hau”, eskatu du Chivitek, eta gaineratu du estrategiak emaitza emango duela “batzen gaituena kontuan hartzen dugun eta elkarrekin egiten dugunean jakintzaren balioak indartzen ditugun heinean”.  

Nabarmendu duenez, euskarri grafiko ezberdinetan zabaltzen hasi den irudi bisual berriaz haratago, Nafarroa Markak goi-mailako preskriptoreak erakarri nahi ditu, inbertsio berriak erakarri eta etorkizuneko  Nafarroako bizi-kalitatea ikuspegi jasangarri batetik bermatuko duten eta inor atzean utziko ez duten proiektu sozialak bultzatu. 

Nafarroaren indarguneak

Nafarroak lurralde-estrategia berrian indartuko dituen indarguneen artean, puntako hezkuntza-sistema nabarmentzen da, hiru unibertsitaterekin, herritarren % 40k baino gehiagok goi-mailako ikasketak izan ditzan; eta sistema biomediko dinamiko eta aurreratua, 30.000 pertsonari baino gehiagori lana ematen diona eta Foru Komunitateari munduko osasun-sistema publiko eta unibertsal aurreratuenetako bat ematen diona. Bestalde, Espainiako Erkidego industrializatuena izatea ere azpimarratuko da, horrek ondorio positiboak baititu balio erantsi handiko enplegu egonkorrak eta ondo ordainduak sortzeko. Ekosistema erakargarria da 125 multinazional baino gehiagorentzat.

Halaber, Nafarroako bizi-kalitatearen oinarri diren “sustraiak” azpimarratuko dira, bai eta haren alderdi “harro landatarra” ere, izan ere, Foru Komunitateko aberastasun-iturri nagusietako bat bihurtu baitu landa-eremua. Indargune gisa aldarrikatuko dira, horiez gainera, nafarrek komunitatean egiten dituzten lan desinteresatuak eta “auzolanean” egiten dituzten lanen tradizioa, herritarren % 45ek boluntario-lanak egin baitituzte euren bizilagunen bizitza hobetzeko. Nafarroan bizi den ongizate-estatuaren lorpen gisa ere aldarrikatuko da. Eta 83 urtetara iristen den mundu mailako bizi-itxaropen luzeenetako batekin kontatzea ere bai. 

Ekintza-ardatzen azalpena

Gaurko ekitaldiak Nafarroa Marka berri bat behin betiko abiaraztea dakar, Foru Komunitateko elementu bereizgarriak zehaztea hala nola bere indarguneak indartzeko estrategia bat ezartzea helburu izan duen hausnarketa-prozesu zabal baten ondoren definitua. Gaurko esku-hartze ezberdinak baliagarriak izan dira proposatutako zeharkako lau ekintza-ardatzak azaltzeko. Ardatz horien helburua da “nafarren bizitzako arlo guztiak” lortzea eta hobetzea, aukeren eta lankidetzaren eremu gisa duten ahalmena zabalduz; talentua, ikerketa eta enplegua erakartzeko eta sortzeko gaitasuna; turismoaren, aberastasunaren eta aniztasunaren jomuga gisa duten alderdia; eta bere bizi-kalitatea sustatuz. 

Aurkezpenari hasiera emateko orduan parte hartu dute, Felix Taberna lehen lehendakariorde eta Lehendakaritza eta Berdintasuneko kontseilariak, Luisa Alli Hermes Institutua Fundazioko idazkari nagusiak eta Miguel Moreno Komunikazio eta Proiekzio Instituzionaleko zuzendari nagusiak, izan ere, diagnostiko-prozesuaren ondorioak eta ezarritako helburuak azaldu dituzte, eta nabarmendu dute inplikatutako eragileek eta interes taldeek funtsezko zeregina izango dutela. Jarraian, Nafarroa Markaren jarduera-ardatz bakoitzeko erreferente nagusiek eremu bikoitzeko lehentasunak azaldu dituzte.

“Bizi-kalitatea” ardatzari dagokionez, Patricia Abad Encinasek, Nafarroako Berdintasunerako Institutuko (INAI / NABI), eta Luis Camposek, Politika Publikoen Plangintza, Koordinazio, Berrikuntza eta Ebaluazioko zuzendari nagusiak, nabarmendu dute ahalegin guztiak Erkidegoa Europako eskualde berritzaile, jasangarri eta berdintasunezkotzat hartzeko egiten ari direla, gizarte-kohesioa eta ingurumena errespetatzen duen eta gizarte-maila guztietara iristen den garapen ekonomikoa bermatzeko beharrezkotzat jotzen duten konbinazio hirukoitza. Biek nabarmendu dute toki entitateekin lankidetzan aritzeak balio handia duela helburu horiek lortzeko orduan. 

‘Talentua, enpresa eta berrikuntza’ ardatza Ramón Gonzalo García Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) errektoreak eta María Iraburu Elizalde Nafarroako Unibertsitateko (UN) errektoreak azaldu dute, eta Nafarroako hezkuntza-ekosistemak berrikuntzaren, hezkuntzaren eta garapen profesional berritzailearen inguruko joerak sortzeko duen ahalmena aldarrikatuko dute. Unibertsitate mailan hartutako konpromisoen artean, ikertzaile gazteak erakartzeko eta fidelizatzeko neurriak indartzeko asmoa nabarmendu du, eta Nafarroako Marka berriak horretan lagunduko duela uste du. 

Foru Komunitatearen lurralde-estrategia berria hedatzen laguntzeko, NUPek master-ikastaroetan Nafarroa Markari buruzko dibulgazio-ekintza bat ezartzea eta sustapen-materiala duten ikasleen artean “kit” bat banatzea aurreikusi du, Nafarroak berrikuntzari eta profesionalei eskaintzen dizkien aukerei garrantzia emanez.

Talentua erakartzean eta ekintzailetzan zentratutako ardatzean Nafarroako enpresarien esku-hartzearekin ere kontatu da Nafarroako Enpresarien Konfederazioko (CEN) presidentea den Manuel Piquer Martín-Portuguésen eskutik, eta nabarmendu duenez, Nafarroa enpresa bat sortzeko edo finkatzeko eta aurrera egin dezan lortzeko ingurune potentzial eta abantailatsua da. Uxue Itoiz Trantsizio Energetikoko Proiektu Estrategikoetako eta S4ko zuzendari nagusiak itxi du blokea, eta Nafarroako Gobernuak arlo horretan dituen planak azaldu ditu, kluster sektorialen, SODENA, INTIA edo CEIN bezalako sozietate publikoen eta Nafarroako Nazioarteko Planaren (PIN) eskutik garatutakoak. 

Nabarmendu duenez, erakunde horiekin guztiekin lan gehiago egingo da, sustapen homogeneoa lortzeko eta Erkidegoaren posizionamendua bultzatzeko, eragile horiek kanpoko azoketan daudela aprobetxatuz. SODENArekin inbertsioak erakartzea landuko da, eta gaur egun Nafarroak dituen bi erakunde europarren lehendakaritzek eskaintzen duten proiekzio instituzionala ere aprobetxatuko da, esaterako 2026ra arte Akitania-Euskadi-Nafarroa Euroeskualdea eta Automozioaren aldeko Eskualdeen Aliantza. 

Bestalde, Francisco Fernández Nafarroako Korporazio Publikoko (CPEN) zuzendari gerenteak erakundearen ekintza-ildoak aurkeztu ditu, Foru Komunitatea birkokatzen laguntzeko. 

Nafarroa Markaren aurkezpena Bruselan eta markako “enbaxadoreen” sarea ”Turismoa, aberastasuna eta aniztasuna” ardatzari buruzko azalpenean, Ana Rivas Turismoko zuzendari nagusiak eta Sergio Pérez Kanpo Ekintzako zuzendari nagusiak azaldu dute Foru Gobernuaren ahaleginak bat datozela Nafarroa Marka berriari lotutako ezaugarriekin, esaterako ingurumenaren, gizartearen eta ekonomiaren iraunkortasunarekin, osasunarekin, kirolarekin, turismo birsortzailearekin eta enpresa-lehiakortasunarekin. Nabarmendu dutenez, Foru Gobernuak ahaleginak egingo ditu kanpoko eragileekin sinergiak bilatzeko, Nafarroak helmuga turistiko gisa dituen potentzia eta elementu bereizgarriak gainditu eta ikusarazteko.

Kultura Zuzendaritza Nagusitik markaren ideia berri bat bultzatuko dute, lankidetza publiko-pribatuko proiektuen bidez, esaterako Navarra Film Industry, Navarra Music Commission edo Nafarroako kultur erakunde eta eragileek parte hartzen duten kultur ekitaldien bidez. Horien artean, nabarmentzekoak dira Iruñako Topaketa berriak, 1972an Nafarroako hiriburuan egindako abangoardiako jaialdiak ekarri zuen mugarriaren oinordekoak.  

Kanpo Ekintzari dagokionez, “Nafarroa Markako enbaxadoreen” sarea indartzea aurreikusten da, nafarrak atzerrian inplikatuz estrategia berriaren hedapenean. Horri dagokionez, esan behar da Chivite presidenteak datorren urrian markaren aurkezpenean parte hartuko duela Bruselan.

Aurreikusiari jarraiki, azaroan Nafarroa Marka aurkeztuko da Madrilen eta 2025eko lehen lauhilekoan Bartzelonan barreiatuko da. Aldi berean, barne mailan ere hedatuko da, Nafarroako bost merindadeetan (Iruña, Erriberri, Lizarra, Zangoza eta Tutera), lan egutegi bati esker. 

Aurretiazko lanak

Gaurko jardunaldiak Nafarroa Marka berriaren aurre-merkaturatzearen aurreko fase baten lekukoa hartu du. Fase hori ekainaren 26tik uztailaren 14ra Baluarten egindako erakusketa baten bidez antolatu zen. Bertan, Nafarroako Gobernuak Foru Komunitatea munduan proiektatzeko proposatutako irudi bisual berria eta egindako diagnostiko-prozesuaren emaitzak ezagutarazi zituen. 

Lagin honen bitartez, erabilitako metodologia parte-hartzailea eta lortutako ondorioak azaldu ziren, baita identitate grafikoan egindako aurrerapenak, proposatutako narratiba berria eta sortutako “Navarra” tipografia ere, marka horren inguruan sortzen den material grafikoa identifikatzeko elementu gisa.  

Udan zehar, erakusketa honetan emandako informazioaren argitan, beste parte-hartze prozesu bat egin da Parte Hartu Nafarroa plataformaren bidez zeinetan herritarrek euren iritziak eta iradokizunak eman ahal izan dituzten. 

Gaurko merkaturatzea, 2023ko amaieran irekitako prozesuaren emaitza da, emaitza da, Prodigioso Volcán aholkularitza-enpresari esleitu baitzioten Nafarroaren ospea eta lehiakortasuna hobetzeko proiektua.