Descárgate la app
Nafaroako Gobernuko DNA bankuak Berriozarren aurkitutako 1936an San Kristobalgo Gotorlekutik ihes egin ondoren erahildako bigarren preso baten gorpuzkiak identifikatu ditu
2023ko abenduaren 26a
Nafaroako Gobernuko DNA bankuak Berriozarren aurkitutako 1936an San Kristobalgo Gotorlekutik ihes egin ondoren erahildako bigarren preso baten gorpuzkiak identifikatu ditu
Nafarroako Gobernuko DNA Bankuak Tomás Nache Guzmán identifikatu du, 2022ko martxoan Berriozarko hilerritik ateratako gorpuzkiak aztertu ondoren. 1936ko azaroan eraildako 21 presoen bigarren identifikazioa da, Nafarroako Memoriaren Institutuaren Desobiratze Planaren barruan burututakoa.
Nache Guzmán anarkosindikalista izandakoa, San Kristobal gotorlekuko presoa, beste 20 bat lagunekin batera erahil egin zuten, 1936an ustez huts egin zuen ihesaldi saihakera baten ondorioz. Leku horretan lortutako bigarren identifikazioa da, duela aste batzuk José Creagh Lecarozenaren ondoren.
Tomás Nachek, CNTko kideak, 22 urte zituen Almeriako arotza zen. San Kristobalgo gotorlekuan 1936ko ekainaren 22an sartu zuten, eta, Fermin Ezkieta ikerlariaren arabera, ihes egiten saiatu zen urte horretako uztailaren 27an. Urte hartako azaroaren 1ean beste 20 presorekin batera judizioz kanpo exekutatu zuten. Erahil ondoren, Berriozarko hilerrira eraman zituzten beren gorpuzkiak. Bertan, Txinparta-Fuerte de San Cristóbal elkarteak 2009an jarritako plaka batek haien izenak gogorarazten ditu.
2022ko martxoan, Nafarroako Gobernuaren Desobiratze Planaren testuinguruan, Memoriaren eta Bizikidetzaren Zuzendaritza Nagusiaren Nafarroako Memoriaren Institutuak, Berriozarko hilerrian exhumazio lanei ekin zion, Txinparta elkarteak aurkeztutako txostenean oinarrituta, hobi komunaren kokapenari buruzko informazio fidagarriak egiaztatu ondoren. 21 gorputz aurkitu zituzten, su-armaz erahil izanaren zantzu nabariak zituztenak.
Hau da, senideen laguntzari esker, ziurtatu ahal izan den bigarren identifikazioa. Horregatik, Memoriaren eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako departamentuak bereziki azpimarratzen du DNA laginak izatearen garrantzia, leku horretan aurkitutako gorputzekin (oraindik identifikatu gabe daudenekin) alderatzeko, preso horietako batzuen senideen lagin genetikoak falta baitira. Horregatik, Nafarroako Memoriaren Institutuak Berriozarren hobitik ateratako presoen zerrenda gogorarazi nahi du, haien senideekin orain arte ezin izan baita harremanetan jarri.