Cortes herriko zen Mario Gaviria Labarta soziologoa proposatu dute 2024ko Nafarroako Urrezko Domina emateko, hil ondoren. Saria emateko proposamena egin duen epaimahaiak, gehiengoz, Gaviriari ematea gomendatu du, "ekologismoaren, nuklearren aurkako mugimenduaren, gizarte-bazterketaren, lurralde-antolamenduaren eta landa-garapenaren alorretan pentsamenduaren eta aktibismoaren bultzatzailetzat" jo baitute.

Nafarroako Urrezko Domina Foru Komunitateko sari nagusia da, Gobernuak urtero banatzen duena, herritar guztiek gaur egun eredugarri gisa ulertzen duten jarduera pertsonala edo kolektiboa aitortzeko. Era berean, gizartearen balio demokratikoei egindako ekarpena aitortu nahi du, baita elkartasunean eta herritarren mesederako lanean oinarritutako ekintzak bultzatzea ere.

Era berean, gizarte justuago eta solidarioago bat osatu nahi duten ibilbideak nabarmendu nahi dira, hainbat jarduera-arlotatik: kultura, enpresa-eremua, gizarte-eremua, genero-parekotasuna, emakumeen gizarte-ekarpena, hezkuntzaren sustapena, osasuna, ingurumena, gizarte-aurrerapena edo Nafarroaren irudia atzerrian bultzatzea.

Foru Komunitateko Administrazioko hainbat arlotako arduradunek osatutako epaimahaiak hiru hautagaitza proposa diezazkioke Nafarroako Gobernuari, Urrezko Domina emateko aurkeztu diren guztien artetik. Oraingo honetan, epaimahaiak gehiengoz erabaki du Mario Gaviriaren hautagaitza soilik goratzea, eta, beraz, hurrengo Gobernu Bilkuran Nafarroako soziologoari sari hau ematea aurreikusten da, hil ondoren.

1982an sari hau ematen hasi zenetik, Joan Paulo II .a Aita Santua, Jose Migel Barandiaran paleontologoa, Jorge Oteiza eskultorea, Miguel Indurain txirrindularia eta 2020an osasun arloko eta gizarte-osasun arloko langileak aintzatetsi dira, egoera pandemikoarekin. Halaber, Urrezko Domina Medicus Mundi, ANFAS, Nafarroako Kalte Zerebralaren Elkartea, NUP edo Osasuna Klub Atletikoari ere eman zaie.

Joan den 2023an, Urrutiko Hezkuntzako Unibertsitate Nazionala (UNED) izan zen domina hori jaso zuen erakundea.

Mario Gaviria Labarta

Mario Gaviria landa eta hiri soziologoa Cortes de Navarra herrian jaio zen 1938ko apirilaren 14an. Zuzenbidean lizentziatu zen Zaragozako Unibertsitatean, eta Soziologiaren esparruan, London School of Economics-en, Nancyko Europako Unibertsitate Zentroan eta Estrasburgoko Europako Goi Ikasketen Institutuan jarraitu zuen ikasten.

Gaviriak bi azterlan aitzindari egin zituen, "eremuari itsatsitako soziologia" defendatzen zutenak ("La Ampliación del Barrio de la Concepción", 1966an, eta "El Gran San Blas", 1968an). Azterlan horietan, diseinu eta ekoizpen espazialeko prozesuetan herritarrek parte hartzea defendatu zuen.

Gaviriaren jarrera aktibista ere nabarmendu du epaimahaiak, "eraldaketa eta garapen sozialeko ekimenak planteatzeko gaitasun handiaren" bidez garatu baitzuen. Horrela, bi alderdi horiek (ikerketa eta aktibismoa) "bakarra" zirela  saria jaso zuen soziologoarentzat adierazi du.

Hainbat erakundetan ere irakatsi zuen bere bizitzan zehar, hala nola Madrilgo Unibertsitatean, Ingeniarien Ikastetxean, Madrilgo Arkitekturako Goi Eskolan, Pennsylvaniako Bryn Mawr Collegen edo Kaliforniako Unibertsitateko Arkitektura Eskolan, Los Angelesen.

Ondoren, Iruñea eta Zaragoza artean ezarriko da, eta 1985ean Nafarroako Unibertsitate Publikoko Gizarte Laneko Eskolan arituko da, eta Conchita Corera, Blanca Fernández edo Camino Oslé bezalako emakumeekin lan egin zuen. Prestakuntzan eta ikerketan lanean jarraituko du ia hil zen arte, 2018ko apirilaren 7ra arte.

Bere ibilbidean zehar, Gaviriak gutxienez berrogei liburu eta 130 artikulu baino gehiago argitaratu zituen aldizkarietan, prentsan eta kapituluetan, obra kolektiboetan. Hainbat errekonozimendu ere jaso ditu, hala nola Zaragozako Seme Adoptatuaren izendapena (2002), Ingurumeneko Sari Nazionala (2005), Nafarroako Soziologia eta Politologia Elkargoaren Gizartea eta Giza Balioak Saria (2006), Tuterako Zahorí Saria (2008) eta Nafarroako Carlos III Noblearen Domina (2016).