Nafarroako ekonomiaren berreskuratze erritmoa areagotu egin da urteko bigarren hiruhilekoan; izan ere, Barne Produktu Gordina (BPG) % 2,6 hazi da aurreko hiruhilekoarekin alderatuta, eta % 18,5eko konparazioa urtetik urtera egiten bada.

Txertaketa erritmoaren azelerazioa erabakigarria izan da azken hilabeteotan, ez bakarrik kutsatzeen zifrak murrizteko eta adierazle sanitarioak hobetzeko, baita euste neurriak malgutzeko, mugikortasun murrizketak altxatzeko eta agente ekonomikoen konfiantza sendotzeko ere.

Zentzu honetan, azpimarragarria da pandemiaren hasieratik urte bete iragan denean itxaropenen hobekuntzak eta pilatutako aurrezkiak kontsumo pribatua sustatu dutela bigarren hiruhilekoan. Zerbitzuen kontsumora bideratua izan den gastuaren gorakada batez ari gara, esaterako turismoa edo aisialdia.

Ekoizpen sektoreen arabera, hobekuntza orokor bat atzeman daiteke, jarduera ia guztietan egoera aurreko hiruhilekoa baino hobea izanik.

Iazko apirilean eta ekainean hautemandako BPGren jaitsiera handia zela eta, urte arteko terminotan hazkundea % 18,5era arte iritsi da.

Alderaketa pandemiaren aurreko aldiari dagokionez egiten bada, 2019ko azken hiruhilekoan, BPGren mailari dagokion tarteak 2,5 puntu gutxiago ditu bigarren hiruhileko honetan.

Adierazle hauen arabera, Elma Saiz Ekonomia eta Ogasun kontseilariak, zera azpimarratu du “berreskurapenaren aldeko ikuspegiak eta ia urte beteko epean pilatutako aurrezkiak kontsumo pribatua eta inbertsioa sustatu dute, kanpoko eskariaren ekarpena balore positibotara itzuli den bitartean”. Ikuspegi sektoriala hizpide badugu, kontseilariak azpimarratu du “jardueraren gorakada industrian eta merkatu zerbitzuetan kontzentratu dela”.

Hurrengo hilabetetarako ikuspegiei helduz, Saizek azpimarratu du “aldekoak direla”, “urtearen bigarren erdian hazkundea nabarmena izango delakoan”.

Herrialdearen multzoan, BPGaren gorakada, aurreko hiruhilekoari dagokionez, % 2,8koa izan da 2021eko bigarren hiruhilekoan. Urte arteko aldaketari helduz, Espainiako BPGa % 19,8an finkatzen da.

Gaur Estatistika Institutu Nazionalak (EIN) jakinarazi duenez, BPGaren urte arteko hazkundearekiko demanda nazionalaren ekarpena 20,3 puntukoa da, kanpoko demandarena −0,5 puntukoa izan denean.

Nafarroako lan-merkatuak bere berreskurapena lortu du urteko bigarren hiruhilekoan

Bere aldetik, Nafarroan lan-merkatuak bere berreskurapena finkatu du urtearen bigarren hiruhilekoan, zerbitzuen jarduera berriz zabaldu izanari esker. Horrela, 2.700 langiletik gora atera dira ERTE egoeraren babesetik apirila eta ekaina artean, eta afiliatuen % 1,3 soilik geratu da ordezkaritza honetako araubidearen eraginpean, pandemia hasi zenetik portzentaje baxuena izanik.

Gainera, pertsona langabetuen kopuruari dagokionez, 6.200 pertsona gutxiago dira martxotik eta Gizarte Segurantzak ia 7.000 langile gehiago izan ditu epe horretan, nagusiki ostalaritza, administrazio zerbitzuak, osasuna, merkataritza eta manufaktura-industria adarretan.

Bigarren hiruhileko honetan BPGak % 1,9ko hazkunde bat metatu du; gorakada hori nagusiki behin-behineko faktoreen eraginagatik arrazoitzen da eta horien artean dago, bereziki, petrolioaren prezioari dagokion efektu oinarria. Bestetik, azpian dagoen inflazioak, zeinek ez dituen barne hartzen osagai aldakorrenak, alegia elaboratu gabeko elikagaiak eta produktu energetikoak, egonkor irauten du % 0,5 inguruko baloretan, inflazioaren gorakada nabarmen baten arriskuak murriztuz.

Prezioen gorakadan halaber eragina izaten ari da 2020ko erortzearen ondoren gertatzen ari den hedapen ekonomiko nabarmena, izan ere, hornidura arazoak eta botila-lepoak sortzen ari jarduera ezberdinetan; zenbait sektoretan halaber ekoizpenaren aldizkako etenaldiak eragin ditzakeenez, lehengaien prezioak eta bitarteko ondasunak hedatzen ari da, gainera ekoizpen kostuak tenkatuz. Hala ere, hazkunde hau Nafarroan askoz ere neurtuagoa izaten ari da Espainiako multzoan baino.

Oraingoz, Europan ez da aurreikusten berreskurapena eragiten duen prezioren gorakadarik eta Europako Banku Zentralak (EBZ) berretsi egin du duela gutxi tasak baxu mantentzeko bere konpromisoa, % 2,0an finkatuz inflazio jomuga, are atari hau gainditzeko atea zabalik utziz.

Adierazle hauek guztiek islatze dute COVID-19aren inpaktu ekonomiko eta soziala gero eta arinagoa dela, horrela Nafarroako gizarteak eta enpresek berreskurapenaren bidean aurrera egin ahal izanik. Egoeraren pixkanakako hobekuntza hau errazten ari da, aldi berean, ERTE egoeran aurkitzen ziren pertsonak lanera itzultzea eta kontsumo ohiturak gero eta antekoagoak izatea pandemiaren aurreko egoerari zegokionez.

Hala ere, badira zenbait alerta adierazle gizartean eta enpresa-ehunean balizko egitura kalteen gainean ohartarazi ahal izango luketenak. Zehazki, atzematen da gorakada bat zenbait gasturi aurre egiterakoan arazoak dituzten pertsonen portzentajearen eta enpresa ugarirentzat Delta aldagaiaren hedapena zailtasun erantsi bat gertatzen ari da, batez ere zerbitzuen sektorean.